Biskup Józef Kupny, 57-letni biskup pomocniczy archidiecezji katowickiej, został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem metropolitą wrocławskim. Zastąpił on na tym stanowisku abp. Mariana Gołębiewskiego, który w związku z ukończeniem 75. roku życia odchodzi na emeryturę.

- Ojciec Święty Franciszek: 1. Przyjął rezygnację księdza arcybiskupa Mariana Gołębiewskiego z posługi arcybiskupa metropolity wrocławskiego, złożoną zgodnie z kan. 401 pkt 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego. 2. Mianował arcybiskupem metropolitą wrocławskim dotychczasowego biskupa pomocniczego archidiecezji katowickiej Józefa Kupnego - napisał w komunikacie nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore.

Na kolejnej stronie znajduje się wywiad z arcybiskupem-nominatem Józefem Kupnym. Rozmawiała Beata Zajączkowska (Radio Watykańskie)

Józef Kupny urodził się 23 lutego 1956 r. w Dąbrówce Wielkiej jako syn Jana i Matyldy z d. Chrabka. Ochrzczony został w miejscowym kościele parafialnym Matki Bożej Wspomożenia Wiernych dnia 4 marca 1956 r. Później jego rodzina zamieszkała w Chorzowie Starym, a następnie w Chorzowie Batorym. Sakrament bierzmowania przyjął 20 kwietnia 1968 r. w kościele parafialnym św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym. W latach 1963-1971 uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 27 w Chorzowie Starym. Potem kontynuował naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Curie Skłodowskiej w Chorzowie.

Po zdaniu w 1975 r. egzaminu dojrzałości został przyjęty do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Kilka tygodni później otrzymał powołanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej; przez dwa lata był w specjalnej jednostce kleryckiej w Brzegu. W Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie uzyskał stopień magistra teologii. Pracę magisterską napisał na temat: „Nauczanie społeczne Jana Pawła II w czasie wizyty-pielgrzymki w Polsce (2-10.06.1979)”.

Z rąk biskupa katowickiego Herberta Bednorza przyjął w Katowicach święcenia: diakonatu - 28 lutego 1982 r., prezbiteratu - 31 marca 1983 r.

Od 30 kwietnia 1983 r. był wikariuszem w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach – Osiedlu Tysiąclecia.

W listopadzie 1984 r. pracował w stacji duszpasterskiej Matki Bożej Piekarskiej przy budowanym kościele na osiedlu Górne Tysiąclecie. Po utworzeniu tam parafii był w niej od 30 sierpnia 1985 r. wikariuszem.

Na Studium Pastoralnym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie – Punkt Konsultacyjny w Katowicach kontynuował studia w zakresie teologii praktycznej, uzyskując w czerwcu 1986 r. stopień licencjata teologii. Rozprawę napisał na temat: „Nauczanie społeczne Jana Pawła II w Polsce”. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1990 r. uzyskał stopień magistra socjologii; temat jego pracy pisemnej brzmiał: „Społeczne uwarunkowanie rozwoju osoby w nauczaniu Jana Pawła II”.

Od 1992 r. był asystentem w Katedrze Katolickiej Nauki Społecznej KUL. Wykładał też katolicką naukę społeczną na filii KUL w Stalowej Woli, zaś w Katowicach: w Instytucie Wyższej Kultury Religijnej, Studium Teologicznym, Studium Katolickiej Nauki Społecznej. W 1993 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii socjologii. Rozprawę doktorską napisał na temat: „Antropologiczne podstawy nauczania społecznego Jana Pawła II”. W tym samym roku rozpoczął prowadzenie wykładów z socjologii religii i socjologii parafii w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach.

W 1998 r. został adiunktem w Katedrze Katolickiej Nauki Społecznej KUL. Współtworzył jeden z dokumentów II Polskiego Synodu Plenarnego: „Kościół wobec życia społeczno-gospodarczego”.

Z dniem 1 sierpnia 2001 r. został mianowany rektorem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Katowicach. Od 21 listopada 2001 r. pełnił też funkcję zastępcy dyrektora Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego Kurii Metropolitalnej w Katowicach. Prowadził wykłady zlecone na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Był członkiem: kolegium redakcyjnego „Śląskich Studiów Historyczno-Teologicznych” (od 1999 r.), archidiecezjalnej Rady Kapłańskiej (od 2001 r.) i Kolegium Konsultorów (od 2003 r.).

Ojciec Św. Jan Paweł II obdarzył go 13 lutego 2003 r. godnością kapelana Jego Świątobliwości. Dnia 21 grudnia 2005 r. Nuncjatura Apostolska w Warszawie ogłosiła decyzję Ojca Św. Benedykta XVI, który mianował ks. rektora Józefa Kupnego biskupem pomocniczym archidiecezji katowickiej. Została mu przydzielona stolica tytularna Vanariona. Sakrę biskupią przyjął 4 lutego 2006 r. Uroczystej liturgii przewodniczył abp metropolita krakowski Stanisław Dziwisz, konsekratorami byli: abp metropolita katowicki Damian Zimoń, biskup tarnowski Wiktor Skworc i biskup legnicki Stefan Cichy.

7 lutego 2006 abp Damian Zimoń ustanowił bp. Józefa Kupnego wikariuszem generalnym archidiecezji katowickiej. Jako biskup pomocniczy i wikariusz generalny archidiecezji katowickiej, należał do Rady Kapłańskiej, Rady Duszpasterskiej oraz Kolegium Konsultorów.

W Konferencji Episkopatu Polski jest członkiem Rady Stałej, przewodniczącym Rady ds. Społecznych oraz delegatem KEP ds. Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich.

Bp Józef Kupny był głównym autorem dokumentu społecznego Episkopatu - „W trosce o człowieka i dobro wspólne”, przyjętego na 357. zebraniu plenarnym KEP 13 marca 2012 r.

Czym dla księdza biskupa jest ta nominacja?

Abp J. Kupny: Ojciec Święty powierza mi kierowanie archidiecezją wrocławską, a to archidiecezja o ponad tysiącletniej tradycji duszpasterskiej, więc jest to ogromne zadanie. Po ludzku człowiek czuje się trochę bezradny. Ale z drugiej strony mam świadomość i wielkie zaufanie, że Pan Bóg, który powierza zadania, daje też i moc, i światło Ducha Świętego do wykonania tych zadań. W tej chwili jest mi jeszcze trudno pozbierać myśli i to jakoś jeszcze w pełni do mnie nie dociera, ale nadzieję pokładam w Panu Bogu. Wiem, że On wykorzystuje nawet nasze niedoskonałości, żeby budować swoje Królestwo. W tym pokładam ufność. Nie w sobie, nie w swoich siłach, ale właśnie w tej głębokiej wierze, że Pan Bóg nami kieruje i że dzięki temu dzieje się wielkie dobro dla Kościoła.

Księże biskupie, trudno było powiedzieć to „tak” w odpowiedzi na zaproszenie Papieża Franciszka do służby we Wrocławiu?

Abp J. Kupny: Było to zaskoczenie, ale z drugiej strony to „tak” powiedziało się już w momencie święceń kapłańskich. To jest jakaś konsekwencja. Potem, kiedy zostałem biskupem, potwierdziłem je jeszcze raz. Myślę, że tego Ojciec Święty oczekuje od biskupów, od kapłanów – otwartości i zgody na podjęcie każdego zadania, które Kościół wyznacza. Oczywiście tak po ludzku, jak powiedziałem wcześniej, zawsze towarzyszą temu pewne obawy, ale też i wielkie zaufanie do Pana Boga, i równocześnie wdzięczność Ojcu Świętemu Franciszkowi. To się przeplata. Z jednej strony jest się zawsze całym na tak, ale zawsze towarzyszą temu pewne lęki i obawy. Tak było i w tym wypadku.

RW: Co z dotychczasowych doświadczeń życiowych i kapłańskich, według księdza biskupa, będzie mogło mu najbardziej pomóc w nowej posłudze we Wrocławiu?

Abp J. Kupny: Oczywiście mam blisko ośmioletnie doświadczenie posługi biskupiej w archidiecezji katowickiej. Mam również doświadczenie ogólnopolskich działań związane z pracami Rady ds. Społecznych, pracy z ruchami i stowarzyszeniami katolickimi. Myślę, że i pewien styl duszpasterstwa tutaj na Śląsku, to jest coś, co mogę w jakiś sposób ofiarować. Oczywiście będę się przyglądał, uczył się tej diecezji. Będę chciał się też wpisać w wielką tradycję Kościoła wrocławskiego. Chcę również nieść to, co jest wpisane w moje biskupie zawołanie, mianowicie „Chrystus nas umiłował”. Chcę to głosić całej wspólnocie wiernych Kościoła wrocławskiego. To, że Chrystus nas umiłował, że Bóg jest Miłością. Chcę to głosić także tym, którzy poszukują, którzy są na obrzeżu Kościoła i również tym, którzy nie mają łaski wiary. Im także chcę powiedzieć, że Chrystus nas umiłował, że kocha niezależnie od tego, co sami o sobie myślimy, niezależnie od tego, jak sami siebie oceniamy. Jesteśmy dla Niego kimś bardzo ważnym i Bóg nas po prostu kocha.

Co ksiądz biskup chciałby powiedzieć swoim nowym diecezjanom, ludziom, którym będzie służył? Jak ksiądz biskup chciałby im się przedstawić? Co ważnego o sobie im powiedzieć?

Abp J. Kupny: Pewnie to, że jestem im bardzo bliski i geograficznie, i kulturowo. Przecież Katowice nie są położone tak daleko od Wrocławia. Miałem związki z Wrocławiem. Przebywałem tam jeszcze jako młody chłopak. Dwa lata pełniłem służbę wojskową w Brzegu. Opiekował się nami wtedy ojciec duchowny z seminarium wrocławskiego. Na KUL-u miałem kontakt z kapłanami z archidiecezji wrocławskiej. Miałem tam nawet kiedyś wykłady gościnnie. Więc tych kontaktów było naprawdę wiele. To wszystko powoduje, że ci ludzie są mi bardzo bliscy. Byłem wśród nich, mieszkałem. Są bardzo bliscy memu sercu i chciałbym, żeby mnie też przyjęli życzliwie z moim przesłaniem: „Chrystus was kocha, ja was również kocham”. Bardzo oczekuję i o to bym właśnie prosił, żeby mnie z takim zaufaniem, z taką miłością przyjęli.

Jest to pierwsza tak ważna nominacja Papieża Franciszka dla Kościoła w Polsce. Co według księdza biskupa z tego, co mówi Papież Franciszek jest najbardziej aktualne właśnie dla naszego Kościoła, dla Polski?

Abp J. Kupny: Oczywiście my się skupiamy tutaj w Polsce na nowej ewangelizacji. Ja również będę chciał się tym zająć. Potrzebna jest także opcja na rzecz ubogich. Żyjemy w trudnych czasach. Obszar biedy ciągle się powiększa. Ludzie potrzebują i wsparcia i pomocy. Ojciec Święty wyznacza pewien szlak, pokazuje nam, jakimi mamy być dla ubogich. Chcę go też w tym naśladować. Właśnie w tym, żeby udzielać pomocy i równocześnie, żeby – jak to Papież Franciszek mówi – okazać czułość Matki Kościoła. Myślę, że będzie jeszcze czas, żeby to dokładnie wszystko poukładać, jakoś przemyśleć, ale tak na gorąco z tym właśnie chciałbym wyjść do wiernych.