Nie ekspansja, lecz powrót do normalności

"Przywrócenie normalnych struktur kościelnych to nie ekspansja duchowa, to nie prozelityzm, ale powrót do normalności, to realizacja wolności sumienia" - powiedział w kazaniu wygłoszonym w moskiewskiej katedrze ordynariusz archidiecezji Matki Bożej w Moskwie abp Tadeusz Kondrusiewicz. Moskiewski metropolita podkreślił, że "Kościół otwarty jest na dialog z prawosławiem". "Do duchowego odrodzenia Rosji powinniśmy dążyć we współpracy z innymi wyznaniami, w tym przede wszystkim z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym" - powiedział abp Kondrusiewicz. Jan Paweł II 11 lutego 2002 r. podniósł administratury apostolskie dla katolików obrządku łacińskiego w Rosji do godności diecezji. Na czele rzymskokatolickiej archidiecezji Matki Bożej z ośrodkiem w Moskwie stanął arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz, na czele rzymskokatolickiej diecezji Przemienienia Pańskiego z ośrodkiem w Nowosybirsku stanął biskup Josif Werth, na czele rzymskokatolickiej diecezji św. Klemensa z ośrodkiem w Saratowie stanął biskup Klemens Pickel i na czele rzymskokatolickiej diecezji św. Józefa z ośrodkiem w Irkucku stanął biskup Jerzy Mazur. Od czasu podniesienia przez Papieża czterech administratur apostolskich do rangi diecezji stosunki z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym (RKP) są bardzo napięte. RKP uznał to za oznakę złej woli ze strony Stolicy Apostolskiej, widząc w tym kolejny przejaw prozelityzmu, uprawianego jakoby przez Kościół katolicki na "kanonicznym obszarze prawosławnym", jakim - według patriarchatu moskiewskiego - jest Rosja, a także niektóre inne dawne republiki sowieckie, zwłaszcza Białoruś i Ukraina. Mimo wielokrotnych wyjaśnień ze strony katolickiej istoty zmian, wprowadzonych przez Papieża, RKP regularnie podtrzymywał swe zarzuty i podejmował nawet szereg kroków, zaostrzających jeszcze sytuację. W ślad za zamrożeniem kontaktów kościelnych poszły też decyzje władz państwowych i od kwietnia do września br. odmówiono prawa wjazdu do Rosji pięciu duchownym katolickim, m.in. biskupowi Jerzemu Mazurowi, ordynariuszowi diecezji św. Józefa w Irkucku. Ponadto w całym kraju odbywały się w 2002 r. manifestacje antykatolickie, organizowane przez różne ugrupowania prawosławne, choć formalnie bez zaangażowania w to Kościoła oficjalnego. Stolica Apostolska i osobiście Jan Paweł II wielokrotnie wykazywali gotowość podjęcia w każdej chwili rozmów z Moskwą i spotkania się Ojca Świętego z prawosławnym patriarchą Moskwy i Wszechrusi Aleksym II.