Matka Boska Opolska od zarazy, pożarów i powodzi

Urszula Zajączkowska napisała w GW: Niezwykłej urody ikona została publicznie uznana za "cudowną" po tym, jak w 1680 r. ściągnięto ją na ratunek Pradze, której mieszkańców dziesiątkowała zaraza. Po procesji, w której niesiono obraz ulicami miasta, zaraza ustała Fot. Kamil Broszko / AG Opolska katedra wielokrotnie zmieniała swój wygląd. Przekształceniom podlegało również wnętrze kościoła. W ciągu stuleci wymieniano wyposażenie świątyni, wstawiano nowe obrazy, rzeźby i ołtarze. Zmieniano funkcje kaplic. Dzięki archiwalnym dokumentom kościelnym możemy dowiedzieć się, jak kiedyś wyglądała i jak była wyposażona opolska kolegiata. Protokoły wizytacyjne z 1686 roku opisują szczegółowo wystrój kościoła św. Krzyża. Miejscem, które parokrotnie ulegało przekształceniom, jest obecna absyda nawy południowej, w której mieści się ołtarz z obrazem Matki Boskiej Opolskiej. Dawniej była tu kaplica Trójcy Świętej ufundowana przez Oppersdorfów, z kryptą grobową, której wejście zamykała żeliwna płyta. Nad tą kaplicą usytuowane było książęce oratorium, z oddzielnym wejściem z zewnątrz świątyni. Druga kaplica pod tym samym wezwaniem znajdowała się w miejscu obecnej kaplicy piastowskiej. W XVIII wieku kaplica św. Trójcy została wyremontowana ze składek utworzonego w 1711 r. Bractwa Szkaplerznego, z inicjatywy którego w kaplicy umieszczono obraz Matki Bożej Szkaplerznej. Z późniejszego opisu wynika, że kaplica maryjna była niska i nieoświetlona (brak okna), odgrodzona od kościoła. W 1813 r. to dość mroczne miejsce zostało przeznaczone na znajdujący się w Opolu od 1702 r. cudowny obraz Matki Boskiej z Piekar. Historia tego obrazu jest interesującym zapisem wydarzeń religijnych, społecznych i politycznych w Opolu. Przez wieki stanowił źródło sporu między mieszkańcami naszego miasta i Piekar. Hołdy cesarskie i królewskie O pochodzeniu obrazu wiemy niewiele. Z ustaleń wynika, że został namalowany w jednym z czeskich warsztatów malarskich w II poł. XV wieku. Nie znamy fundatora obrazu ani nazwiska malarza. Nie wiemy też, w którym roku trafił do kościoła w Piekarach Śląskich. Początki kultu obrazu przypisuje się działalności piekarskiego proboszcza Jakuba Roczkowskiego, który w 1659 r. umieścił obraz w ołtarzu głównym. Dalsze propagowanie kultu piekarskiego obrazu wiąże się z pracą duszpasterską ojców jezuitów. W 1677 roku za zgodą cesarza Leopolda I i biskupa krakowskiego Andrzeja Trzebnickiego, któremu podlegał dekanat bytomski, dokonano unii sanktuarium Matki Bożej w Piekarach z kolegium jezuickim w Opolu. Od tej pory opolscy jezuici sprawowali pieczę nad kościołem piekarskim i cudownym obrazem Matki Boskiej. W 1680 r. obraz został "wezwany" przez cesarza Leopolda I na ratunek do Pragi, gdzie w tym czasie panowała zaraza dziesiątkująca mieszkańców. Obraz został wystawiony w Pradze, w kolegium św. Klemensa, gdzie prażanie mogli modlić się przez kilka tygodni przed cudownym wizerunkiem Matki Boskiej z Piekar. 15 marca 1680 r. odbyła się w Pradze wielka procesja od kolegium św. Klemensa do katedry św. Wita. Po tej procesji zaraza w Pradze ustała. Wtedy to oficjalnie obraz Matki Boskiej z Piekar został publicznie nazwany "cudownym". Wrócił z Pragi do Piekar obdarowany licznymi wotami przez cesarską parę. Przed wizerunkiem Matki Boskiej w Piekarach modlił się 20 sierpnia 1683 r. o zwycięstwo nad Turkami król Jan Sobieski przed wyprawą do Wiednia. Po zwycięstwie obdarował Matką Boską Piekarską srebrem, z którego wykonana została sukienka. Jezuici w czasie tureckiego niebezpieczeństwa schowali obraz najpierw w kolegium nyskim, a potem w kolegium w Opolu. Jan Sobieski modlił się prawdopodobnie przed wystawioną w tym czasie kopią obrazu wykonaną w Hradcu Kralowe, która różniła się znacznie od oryginału. Kolejnym władcą oddającym cześć wizerunkowi Matki Boskiej Piekarskiej był nowo wybrany król polski August II Mocny, który 27 sierpnia 1696 r. złożył przed obrazem wyznanie wiary, przechodząc z protestantyzmu na katolicyzm. Matka Boska już Opolska W 1702 r. z uwagi na wojnę szwedzką obraz po raz drugi przywieziono do Opola i ulokowano w kościele jezuitów, zbudowanym niedaleko bramy Gosławickiej, na terenie dawnego Zamku Górnego. Od tej chwili już nigdy do Piekar nie wrócił. Umieszczony został w ołtarzu głównym jezuickiego kościoła Świętej Trójcy. Mieszkańcy Piekar starali się odzyskać obraz, interweniując w tej sprawie u cesarza Karola VI, jednak cesarz pozostawił obraz w Opolu. W Piekarach natomiast rozwijał się kult obrazu Matki Boskiej Piekarskiej, którego kopię uznano za równie cudowną jak oryginał.