Caritas Polska w Rwandzie i Kongo

Stanisław Gębała, absolwent Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, który od kilku lat jest wolontariuszem Caritas Polska, realizuje w Rwandzie i w Republice Demokratycznej Kongo w Afryce projekty pomocy gospodarstwom wiejskim. 1. Projekty pomocy gospodarstwom wiejskim realizowane przez Caritas Polska w Rwandzie i w Republice Demokratycznej Kongo w Afryce Caritas Polska realizuje dwa projekty pomocy gospodarstwom wiejskim w Afryce; jeden - w Rwandzie, drugi - w Republice Demokratycznej Kongo. Bezpośrednim wykonaniem założeń tych projektów zajmuje się wolontariusz Caritas Polska, Stanisław Gębała. Jego praca charytatywna polega przede wszystkim na przeprowadzaniu szkoleń - zarówno teoretycznych, jak i praktycznych - z zakresu m.in.: - budowania zagrody wiejskiej, - hodowli zwierząt, uprawy roślin nieznanych lub niepopularnych w Afryce (np. uprawa pomidorów, grzybów na słomie, kapusty, soi, ziemniaków, pszenicy i żyta), - koszenia zboża i trawy, - przetwórstwa produktów rolniczych (m.in. wyrób makaronu, serów), - higieny (zasady zachowywania czystości, wyrób mydła), - nawożenia i użyźniania gleb, - zastosowania siły pociągowej zwierząt Wolontariusz dysponuje pomocami naukowymi, wśród których znajdują się podręczniki wydane przez Caritas Polska. Miejscem realizacji projektu w Rwandzie jest Diecezjalny Ośrodek Szkolenia Rolniczego Caritas Diecezji Butare w miejscowości Save. Na 2003 rok zaplanowano następujące prace mające na celu rozbudowę Ośrodka: - doprowadzenie energii elektrycznej do parceli, na której znajduje się Ośrodek - zainstalowanie ogrodzenia i bram wjazdowych - wybudowanie mostu, kompleksu budynków gospodarczych, tradycyjnej zagrody, kuźni i magazynu na płody rolne Miejscem realizacji projektu w Republice Demokratycznej Kongo jest teren parafii Murhesa. Na 2003 rok Caritas Polska planuje utworzenie tam pracowni rolniczo- pszczelarskiej, w której będzie można produkować narzędzia rolnicze i sprzęt pasieczny. Rolnicy w Afryce Środkowej używają sprzętu eksportowanego - bardzo często aż z Europy. Możliwość produkcji narzędzi w miejscu ich zamieszkania znacznie obniży koszty prowadzenia gospodarstwa. Pszczelarze w Afryce Środkowej często nie znają rozwiązań i technologii stosowanych w Europie od kilkuset lat. Szkolenie w zakresie zakładania ula i zastosowanie teorii w praktyce pozwala afrykańskim pszczelarzom zwiększyć wydajność nawet o kilkaset procent. Na realizację obu projektów w 2003 roku Caritas Polska potrzebuje ok. 60 tys. USD 2. Sytuacja na terenach, gdzie realizowany jest projekt Terenem, w jakim pracuje Stanisław Gębała, są przede wszystkim afrykańskie górskie wioski, gdzie nie ma elektryczności i dróg. Ich mieszkańcy mieszkają w prymitywnych zagrodach, nie budują żadnych budynków gospodarczych, nie używają - poza maczetami i motykami - żadnych narzędzi, nie stosują zwierząt pociągowych, nie przetwarzają zebranych plonów, nie znają podstawowych zasad higieny. W tej sytuacji Caritas Polska stara się przeszczepić na grunt afrykański rozwiązania, które w Europie funkcjonują już od wielu wieków. Doskonałym przykładem jest zastosowanie w gospodarstwie murowanej kuchni. Mieszkańcy wielu afrykańskich wiosek gotują posiłki na paleniskach złożonych z trzech kamieni, do czego potrzebują ogromnych ilości drewna. Stąd afrykańskie lasy wycinane są w zastraszającym tempie. Zastosowanie kuchni jest energooszczędne - do sporządzenia gorącego posiłku potrzeba stosunkowo mało drewna. W obliczu braku miejscowych wyrobów rzemieślniczych (maczety i motyki sprowadzane są z zagranicy) oraz nieznajomości zastosowania niektórych narzędzi, przeprowadzono szkolenia w tym zakresie. Zaprezentowano działanie kosy, pokazano sposoby produkcji siekier, motyk, cepów, grabi, naczyń glinianych, wyrobów wikliniarskich, drewnianych kadzi. Wyniki pracy Stanisława Gębały są bardzo dobre. Znakomita większość uczestników szkoleń docenia znaczenie zastosowania nabywanej wiedzy. Trudne do przełamania są przede wszystkim bariery kulturowe. W Europie proces zastępowania sierpów kosami trwał wiele dziesięcioleci. Wydaje się, że w Afryce postęp ten nastąpi paradoksalnie w krótszym czasie. Dobrze zapowiada się wprowadzenie na rolnicze tereny Rwandy i Demokratycznej Republiki Kongo uprawy pomidorów, niektórych gatunków zbóż i grzybów na słomie. Eksperymentalne plantacje tych roślin wydały obfite plony. Na terenach, gdzie pracuje wolontariusz Caritas Polska, niemal nieznane są sposoby przechowywania żywności. W tematyce szkoleń znalazła się więc problematyka związana z przetwórstwem - produkcją serów, makaronu, serów, masła, konfitur owocowych a także soleniem i suszeniem mięsa. 3. Zaangażowanie Caritas Polska w projekt i jego wyniki W szkoleniach przeprowadzanych przez Stanisława Gębałę w Afryce uczestniczyło już ponad 200 osób. Uczestnicy są otwarci na nową, czasami dla nich kulturowo obcą, wiedzę. Wolontariusz Caritas Polska nawiązał kontakty ze środowiskami akademickimi z uniwersytetów Rwandy i Demokratycznej Republiki Kongo. Naukowcy z tych krajów sukcesywnie włączają się w program szkoleń. W porozumieniu z naukowcami polskimi planowane jest przeprowadzenie eksperymentu mającego na celu odtworzenie, sprowadzenie i zastosowanie w warunkach afrykańskich koni polskich i hucułów jako siły pociągowej. Uczestnicy programu szkoleń mają nadzieję, że zainicjowane przez Caritas Polska przedsięwzięcie w znacznym stopniu przyczyni się do rozwoju biednych państw Afryki Środkowej. Nakłady finansowe włożone przez Caritas Polska w realizację projektów pomocy gospodarstwom wiejskim w Rwandzie i Republice Demokratycznej Kongo są stosunkowo niewielkie. W Afryce można znaleźć dobre warunki do uprawy roślin i hodowli zwierząt. Jedną z poważniejszych barier jest brak tradycji w stosowaniu bardziej wydajnych metod oraz olbrzymie opóźnienie cywilizacyjne Afryki. Niebagatelne znaczenie przy finansowaniu projektu ma również wolontarystyczny charakter pracy osoby koordynującej z ramienia Caritas Polska realizację projektu - Stanisław Gębała pracuje nieodpłatnie. Stąd projekt szkoleń mający pomóc gospodarstwom wiejskim w Afryce Wschodniej i Środkowej jest przykładem przedsięwzięcia, które przy zaangażowaniu niewielkich środków daje bardzo dobre rezultaty.