Połowa prawosławnych w jednym patriarchacie

Uważa tak zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP), patriarcha moskiewski i Wszechrusi Aleksy II. Przemawiał on 12 listopada w stołecznym klasztorze św. Daniela do słuchaczy wyższych kursów dyplomatycznych. Według hierarchy światowa społeczność prawosławna liczy 277 mln, z czego 160 mln należy do RKP, działającego nie tylko w Rosji, ale także na Białorusi, Ukrainie, w Kazachstanie, w innych republikach postsowieckich i poza tym obszarem. Na 1 września br. w 42 krajach było 277 instytucji kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego, w tym 8 eparchii (diecezji), 1 misja duchowna oraz parafie patriarsze w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Finlandii. Istnieje też 16 klasztorów, 1 skit (pustelnia), 10 kaplic, 46 parafii stauropigialnych (tzn. podlegających bezpośrednio głowie RKP, a nie miejscowym biskupom), 6 przedstawicielstw i 9 tzw. podworji (podworje jest rodzajem przedstawicielstwa jednego Kościoła lub większego klasztoru na obszarze innego Kościoła lub - w wypadku klasztoru - w innej, zwykle znacznie oddalonej eparchii). We wszystkich tych jednostkach pracowało w tym czasie 265 duchownych RKP, w tym 10 biskupów, 211 księży i 44 diakonów. Ponadto w męskim klasztorze św. Pantelejmona na Świętej Górze Atos na terenie Grecji (choć na zasadach eksterytorialnych) mieszka 62 zakonników, a w żeńskim klasztorze Na Górze w Jerozolimie działa 61 sióstr. W czasie tego samego spotkania patriarcha po raz kolejny zarzucił Kościołowi katolickiemu ekspansję i prozelityzm na obszarach Rosji, Ukrainy, Białorusi i Kazachstanu. Wspomniał też o "uciskaniu prawosławnych przez grekokatolików w zachodnich obwodach Ukrainy". Zdaniem zwierzchnika RKP sytuację komplikuje fakt, że "ciągle powstają nowe wyzwania", a jednym z nich była, w jego opinii, wizyta Jana Pawła II na Ukrainie w czerwcu 2001. "Cały episkopat Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego [Patriarchatu Moskiewskiego - KAI] prosił papieża, aby tej wizyty nie było, aby nie wnosić jeszcze większego podziału, a jednak do niej doszło" - przypomniał Aleksy II. Do krytyki pod adresem Kościoła katolickiego mówca dołączył także dawne zarzuty o podniesieniu przez Watykan w lutym 2002 r. struktur organizacyjnych do szczebla diecezji, co - jego zdaniem - oznacza, iż Rosja stała się prowincją Kościoła rzymskokatolickiego z metropolitą na czele. Za wyzwanie dla wzajemnych stosunków patriarcha uznał też próby utworzenia na Ukrainie patriarchatu greckokatolickiego.