To już ostatnie takie odliczenie

I choć Ministerstwo Finansów po raz kolejny w 2004 r. potwierdziło prawo podatników do odliczenia darowizn kościelnych bez limitu (pismo z 22 kwietnia 2004 r., nr PB-3-2420-8214-137-AS-04, niepublikowane) organy podatkowe miały do wyboru: albo uznać jedno stanowisko i zakwestionować odliczenie, albo drugie niezwiązane z konsekwencjami zwrotu podatku i odsetek. Ostatecznie sytuację podatników ustabilizowała uchwała z 14 marca br. podjęta w składzie pełnej Izby Finansowej NSA (sygn. akt FPS5/04). Zdaniem NSA sporne ustawy kościelne są przepisem szczególnym, i stanowią odrębną podstawę do odliczania darowizn kościelnych bez limitu.

O czym trzeba pamiętać, odliczając darowizny 1. Są to darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Warto więc sprawdzić przed podarowaniem pieniędzy, czy proboszcz pieniądze wyda na ten cel, np. obiady dla dzieci czy dofinansowanie kolonii. 2. Obdarowanym musi być kościelna osoba prawna 3. Obdarowany musi przedstawić darczyńcy, czyli podatnikowi, pokwitowanie odbioru. Jak widać nie ma w tym przypadku obowiązku, aby wpłata była udokumentowana dowodem wpłaty na konto obdarowanego. Z literalnego brzemienia ustawy kościelnej wynika, że wystarczy pokwitowane obdarowanego. 4. W okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny podatnik musi postarać się o sprawozdanie o przeznaczeniu pieniędzy na działalność charytatywno-opiekuńczą. W praktyce organy podatkowe, co potwierdziło część wyroków NSA, opowiedziały się za tym, że sprawozdanie po dwóch latach ma mieć charakter szczegółowy. Inaczej mówiąc, domagały się jasnego i skrupulatnego określenia, na co, ile i kiedy obdarowany wydał pieniądze z darowizny. Jednak przepisy ustaw kościelnych nie wymagają żadnej szczególnej formy ani szczegółowości sprawozdania. 5. Darowiznę odliczamy w zeznaniu rocznym. Najpierw całą kwotę przekazanej darowizny uwzględnia się w załączniku PIT/O w rubryce dotyczącej darowizn. Następnie odpowiednio należy uwzględnić ją w formularzu rozliczenia rocznego w części dotyczącej odliczeń od dochodu. 6. Darowizny odliczamy od dochodu. Przy dużych darowiznach może to spowodować takie zmniejszenie podstawy opodatkowania, że zamiast zapłacić podatek według stawki 30 proc., pozwoli to na zejście do stawki 19 proc.

Potwierdzenie przez sąd w uchwale korzystnej dla podatników interpretacji nie tylko uspokoi tych, którzy taką darowiznę już odliczyli. Zapewne wielu podatników postanowi z niej skorzystać w tym roku, bo jest ona ostatnią intratną formą oszczędzania na podatku. Warto jednak przestrzec przed zbytnim przesadzaniem z „hojnością” i nonszalancją, bo mimo wszystko organy podatkowe mogą sprawdzić, czy podatnik przy okazji odliczania nie popełnił jakiegoś błędu. Jak wczoraj poinformowano, resort finansów nie przedstawi stanowiska w sprawie uchwały NSA do czasu zapoznania się z uzasadnieniem. OPINIA Jerzy Bielawny, ekspert Instytutu Studiów Podatkowych Bardzo dobrze, że taka uchwała zapadła, dlatego że przepisy dotyczące stosunku państwa do poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych mają charakter ustrojowy. Jeśli jest przyznany jakiś przywilej i jest on przyznany świadomie przez państwo strukturom ponadpaństwowym, jest to działanie racjonalne, mimo że ma formę ustawy, bo jest to umowa o charakterze ponadpaństwowym. W związku z powyższym szukanie w tym zakresie wniosków płynących z błędnego sformułowania w 1995 r. przepisu przejściowego – bo nie taki był cel – i dzielenie związków wyznaniowych na lepsze i gorsze podatkowo wyłącznie według kryterium daty byłoby absolutnie pozbawione sensu. W związku z powyższym dobrze, że taka uchwała zapadła i dobrze, że ta sfera działalności publicznej, którą organizacje religijne zdejmują z państwa, nie spotyka się z represją podatkową.