Czeski prezydent mianował rząd

Zeman zdecydował się na ten krok pomimo braku akceptacji ze strony większości deputowanych do Izby Poselskiej. Dlatego nie jest jasne, czy rząd zostanie zatwierdzony przez Izbę. Głosowanie w tej sprawie musi się odbyć w ciągu miesiąca.

Poprzedni premier Petr Neczas zrezygnował w czerwcu ze stanowiska w związku z aferą korupcyjną z udziałem jego najbliższych współpracowników i obecnie sam jest objęty śledztwem.

"Nie zawiedziemy zaufania obywateli. Będziemy solidnie pracować w okresie przejściowym i mam nadzieję, że przekonamy również polityków do priorytetów naszego programu" - powiedział premier Rusnok po ceremonii mianowania.

Nowy szef rządu jest absolwentem Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Pradze. W 1998 roku wstąpił do kierowanej wówczas przez Zemana Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (ČSSD), której członkiem pozostawał przez 12 lat. W latach 2001-2002 był ministrem gospodarki w rządzie Zemana, a następnie do roku 2003 roku ministrem przemysłu i handlu w rządzie nowego przewodniczącego CSSD i premiera Vladimira Szpidli. Jesienią 2010 roku bezskutecznie kandydował na burmistrza praskiej dzielnicy Vinorz jako kandydat stworzonego przez byłego premiera, a obecnego prezydenta po jego odejściu z CSSD ugrupowania Partia Praw Obywateli - Zemanowcy (SPOZ).

Rusnok otrzymał prezydencką nominację na stanowisko premiera 25 czerwca i w ciągu dwóch tygodni skompletował skład swego rządu.

Wicepremierem i ministrem finansów został Jan Fischer, w latach 2009-2010 premier ponadpartyjnego rządu ekspertów, a na początku bieżącego roku rywal Zemana w wyborach prezydenckich, w których został wyeliminowany w pierwszej turze. Stanowisko wicepremiera i ministra spraw wewnętrznych objął Martin Pecina, zaś ministra spraw zagranicznych Jan Kohout; obaj kierowali tymi samymi resortami w rządzie Fischera. Jedynym członkiem rządu Neczasa, który zachował swe stanowisko jest minister obrony Vlastimil Picek.

Po mianowaniu rządu Rusnok powiedział dziennikarzom, że priorytetem jego ekipy będzie realizacja przyjętego przez rząd Neczasa planu, który zakłada utrzymanie deficytu budżetowego w roku 2014 na poziomie najwyżej 3 proc. PKB. Rusnok nie wykluczył też zwiększenia płacy minimalnej o 500 koron, do 8500 koron (1420 złotych).

Głosowanie w sprawie wotum zaufania dla rządu Rusnoka odbędzie się najprawdopodobniej 8 sierpnia. Jedyne ugrupowanie, które wyraziło gotowość poparcia nowego gabinetu, to Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSCM), która w 200-osobowej Izbie Poselskiej ma 26 deputowanych. Niewykluczone, że nowy rząd otrzyma również kilka głosów od niektórych parlamentarzystów ugrupowania LIDEM, najmniejszej spośród trzech partii dotychczasowej koalicji rządowej. Dwie pozostałe - kierowana do niedawna przez Neczasa Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) i ruch TOP 09 dotychczasowego ministra spraw zagranicznych Karela Schwarzenberga oraz zajmująca obecnie niekwestionowane pierwsze miejsce w sondażach opozycyjna CSSD są przeciwne rządowej inicjatywie Zemana.

Rządząca dotąd centroprawica chce, by nowym premierem została reprezentująca ODS przewodnicząca Izby Poselskiej Miroslava Niemcova i skompletowała na jej rzecz bezwzględną większość 101 deputowanych. Natomiast socjaldemokraci chcą prowadzącego do nowych wyborów samorozwiązania Izby Poselskiej, ale za tą wymagającą co najmniej 120 głosów poparcia inicjatywą opowiada się na razie tylko 79 deputowanych.

Jeśli rząd Rusnoka nie uzyska wotum zaufania, prezydent będzie mógł podjąć następną próbę wyznaczenia nowego premiera. Konstytucja nie określa jednak terminu, w jakim miałby tego dokonać. Gdyby druga próba się nie powiodła, osobę nowego szefa rządu musiałby wskazać przewodniczący Izby Poselskiej, czyli Niemcova. Politolodzy nie wykluczają, że sprawa przeciągnie się aż do wyborów parlamentarnych w maju 2014 roku.

W związku z aferą korupcyjną, która doprowadziła do kryzysu politycznego, aresztowano siedem osób, w tym szefową kancelarii premiera Neczasa Jana Nagyovą. 8 czerwca prokuratura zwróciła się do Izby Poselskiej o uchylenie immunitetu Neczasa. Według policji Neczas dopuścił się aktu korupcji obiecując trzem posłom ODS korzyści majątkowe w zamian za zrzeczenie się mandatów. Wniosek prokuratury zostanie rozpatrzony na najbliższym posiedzeniu Izby Poselskiej

"Zadaniem każdego rządu jest respektowanie niezależności policji i prokuratury, przeciwstawienie się jakimkolwiek naciskom politycznym podczas prowadzonego śledztwa" - oświadczył prezydent Zeman po ceremonii mianowania nowego rządu. Wyraził przekonanie, że jego ministrowie "będą gwarantować dokładne wyjaśnienie afer politycznych".