RPO: TVP narusza prawa obywatelskie

W liście RPO do prezesa TVP czytamy: Prawosławny Metropolita Warszawski i Całej Polski Sawa przesłał do wiadomości Rzecznika Praw Obywatelskich kopię swojego wystąpienia z dnia 9 stycznia 2008 r. skierowanego do Pana Prezesa w sprawie telewizyjnej transmisji nabożeństwa bożonarodzeniowego z prawosławnej cerkwi w Siemiatyczach. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny jest drugim pod względem liczby wiernych Kościołem w Polsce. Skupia licznych wiernych żyjących, często w niewielkich skupiskach, w wielu częściach kraju, dla których święta są często jedyną okazją do duchowego kontaktu ze współwyznawcami. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w przepisie art. 25 ust. 1 przewiduje równouprawnienie kościołów i związków wyznaniowych.. Z kolei ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 ze zm.) stanowi w art. 19 ust. 1, iż "Kościoły i inne związki wyznaniowe korzystają na zasadach równouprawnienia ze swobody pełnienia funkcji religijnych". Zaś ust. 2 pkt 11 tego przepisu głosi, że "wypełniając funkcje religijne kościoły i inne związki wyznaniowe mogą w szczególności (...) korzystać ze środków masowego przekazywania". Ustawa z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 66, poz. 287 ze zm.) w art. 14 ust. 1 pkt 1 i 2 przewiduje, iż osoby należące do Kościoła mają prawo do obchodzenia świąt prawosławnych również według kalendarza juliańskiego a dni 7 i 8 stycznia są dniami prawosławnego Bożego Narodzenia. Wiernym w tych dniach przysługuje zwolnienie od nauki i pracy. Art. 36 ust. 1 tej ustawy stanowi, iż Kościół ma prawo emitowania w państwowych środkach masowego przekazywania nabożeństw w niedziele i święta prawosławne oraz swoich programów religijno-moralnych i kulturalnych. Sposób realizacji tych uprawnień ma regulować porozumienie między Świętym Soborem Biskupów a jednostkami mediów publicznych. Dlatego też przeprowadzenie transmisji mszy świętej bożonarodzeniowej, nie w dniach świątecznych, a po tym terminie i to w okrojonej formie musi być uznane za naruszenie praw obywatelskich. Wyrażam przekonanie, iż tegoroczny przypadek miał charakter incydentalny i taka sytuacja nie powtórzy się w przyszłości.