Islam w Chinach

Mimo istniejącego zróżnicowania wyznawcy islamu w Chinach mają poczucie przynależności do jednej wspólnoty religijnej, tzw. ummy. Wyrazem tego są wspólnie odmawiane modlitwy – niezależnie od różnic etnicznych, a także pomoc przy budowie i utrzymaniu meczetów. Wielkie znaczenie w tym względzie mają także strony internetowe i publikacje zawierające treści muzułmańskie. Coraz powszechniejsze stają się gazety, czasopisma, książki, kasety video oraz płyty DVD i CD z materiałami religijnymi. Szacuje się, że w Chinach istnieje oficjalnie ponad 50 tytułów czasopism, które są finansowane i kolportowane przez muzułmanów. Krytycy zarzucają tym publikacjom, że wzmacniają one chiński nacjonalizm i przyczyniają się do umocnienia stanowisk fundamentalistycznych. Widocznym wyrazem ożywienia islamu w Chinach są meczety, których jest obecnie ok. 40 tys. Na uwagę zasługuje fakt, że nowe budowle zawierają również elementy chińskiej architektury (na przykład budowane są w kształcie pagody). Coraz liczniejsze stają się także madrasy i islamskie centra regionalne, świadczące o rozwoju edukacji muzułmańskiej. Muzułmanie stanowią ponad 2 proc. społeczeństwa chińskiego, natomiast ich udział w życiu politycznym i samorządowym kraju jest proporcjonalnie wyższy. Wobec wyznawców islamu stosuje się również łagodniejszą politykę rodzinną, zważywszy na drastyczny program planowania rodziny, który przewiduje posiadanie tylko jednego dziecka. Współcześni muzułmanie posiadają znacznie więcej możliwości nawiązywania kontaktów z muzułmanami na całym świecie. Mogą bez trudności uczestniczyć w pielgrzymkach do Mekki. Ich wyjazdy na Bliski Wschód i kontakty z arabskimi muzułmanami kształtują jednak wśród wielu postawę krytyczną wobec lokalnych praktyk i wzmacniają idee fundamentalistyczne. Wzrost znaczenia politycznego islamu znajduje odbicie również w polityce chińskich władz. Złagodzenie restrykcji wobec wspólnot muzułmańskich w Chinach przyczyniło się do podpisania korzystnych umów handlowych i militarnych z krajami islamskimi. Również zawarcie stosunków dyplomatycznych z Arabią Saudyjską w 1991 r. wpłynęło na poprawę relacji rządu z muzułmańskimi mniejszościami w Chinach. Na koniec warto wspomnieć krótko o różnicy między islamem a buddyzmem i taoizmem, czyli dwiema religiami, które tradycyjnie przeważają w chińskim społeczeństwie. Buddyzm i taoizm podkreślają wymiar duchowy ludzkiej egzystencji i nie angażują się w inspirowaną z pobudek religijnych działalność społeczną i polityczną. Żadna tradycyjna religia Chin nie łączy w sposób tak ścisły wymiaru duchowego ze sprawami tego świata, jak islam. Adam Wąs SVD, Pieniężno