Na ratunek skarbom Gruzji

Zabytki Gruzji to perły sztuki na skalę światową. W 1994 r. UNESCO wpisało na listę Światowego Dziedzictwa miasto-muzeum Mcchetę, katedrę Bagrata i klasztor w Gelati. Ale niemal na każdym kroku znajdują się tam niezliczone skarby. Żeby się z nimi zapoznać, warto odwiedzić w internecie wystawę "Georgien Mittelalterliche Monumente" (Średniowieczne Zabytki Gruzji) zorganizowaną przez Kunsthistorisches Institut - Max-Planck Institut we Florencji na stronie www.khi.it. W wyniku ostatnich wydarzeń część zabytków znalazła się w strefie bezpośrednich działań wojsk - bombardowań, rajdów czołgowych, ostrzału i rabunku. Jeszcze nie wiadomo dokładnie, co uległo zniszczeniu - agencje prasowe nie informują o stanie zabytków, Gruzini do tej pory nie mieli dostępu do ziem zajętych przez Rosjan. Wiadomo już, że 11 sierpnia w trakcie ataku rosyjskiego na Zemo Nikozi w wyniku ostrzału ogromnym zniszczeniom uległ położony w samym centrum miasta kompleks Ghvtaeba - siedziba arcybiskupa ortodoksyjnego i apostolskiego Kościoła gruzińskiego, obejmujący klasztor ufundowany w V w. n.e. przez gruzińskiego władcę Wachtanga I Gorgasala i XI-wieczny pałac biskupi - jedyny pałac zachowany na całym terytorium Gruzji. W gruzach jest dzwonnica. Nie wiadomo, co z resztą kompleksu. Taką informację podała Ekaterine Gedevanishvili, która pracuje naukowo w Tbilisi w G. Chubinashvili National Research Centre for Georgian Art History and Heritage Preservation (jest ona też gruzińskim koordynatorem międzynarodowego projektu dokumentacji zabytków Gruzji pod egidą Kunsthistorisches Institut - Max-Planck Institut we Florencji). Co jeszcze mogło ulec zniszczeniu? Gori to miasto założone przez króla Dawida Budowniczego (panował w latach 1089-1025). W centrum jest średniowieczna twierdza (istniejąca od co najmniej VII w). Wznosi się ona na miejscu antycznego akropolu. Według legend jest to twierdza niezdobyta. W języku gruzińskim funkcjonuje powiedzenie: "Eg aris da Goris Ciche" ("Oto twierdza Gori") używane jako synonim zwycięstwa. W Gori mieści się też przebogate Narodowe Muzeum Historyczno-Etnograficzne. Jest tam m.in. kolekcja archeologiczna, obejmująca zabytki greckie i rzymskie z wykopalisk w Gruzji, liczne manuskrypty i dokumenty z IX-XI w. Nie wiadomo też, co z Uplisciche (5 km na wschód od Gori). To monumentalne skalne miasto, najstarsze w Gruzji (początki sięgają X-VI w. p.n.e., funkcjonowało aż do XIV w. n.e). Miasto przyrównać można jedynie do syryjskiej Petry. W rejonie Gori znajduje się poza tym wiele, wiele innych skarbów kultury gruzińskiej - przeczytać o nich można na anglojęzycznej stronie Międzynarodowego Centrum Informacji i Komunikacji Uniwersytetu w Gori (International Center of Information and Communication of Gori State University): http://gori.iatp.org.ge/maineng/historical.htm. Na forum portalu Kaukaz.pl gotowość udziału w restauracji zabytku gruzińskiego zadeklarowała Fundacja Ratowania Zabytków i Pomników Przyrody. Wspomóc akcję można, dokonując wpłaty na konto Fundacji z dopiskiem: "Gruzja" - Bank PEKAO SA; 74 1240 1747 1111 0000 1848 9897