Czy brak patriotyzmu to grzech?

„Miłość ojczyzny i służba dla niej wynikają z obowiązku wdzięczności i porządku miłości” - czytamy w Katechizmie Kościoła Katolickiego (KKK 2239). Ten sam Katechizm przytacza „List do Diogeneta” z II/III w. po Chrystusie: „Chrześcijanie... mieszkają we własnej ojczyźnie, ale jako pielgrzymi. Podejmują wszystkie obowiązki jako obywatele, ale i podchodzą do wszystkiego jak cudzoziemcy... Słuchają ustalonych praw, a własnym życiem przekraczają prawa...”. A św. Paweł napisał: „Nasza ojczyzna jest w niebie…” (Flp 3,20). Czym dla katolika jest patriotyzm? „Przedmiotem patriotyzmu jest to wszystko, co zawiera się w słowie Ojczyzna” - wyjaśnia ks. dr Piotr Mazur z Katedry Dydaktyki i Edukacji Szkolnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. O. prof. Jacek Salij OP, wybitny polski teolog, definiuje „Ojczyznę” następująco: „Ojczyzna jest to kraj, którego czuję się cząstką. Jestem cząstką tego kraju moim duchem i ciałem, językiem i kulturą, wspomnieniami i środowiskiem życiowym, zakorzenieniem i ideałami. Jest to kraj, z którym czuję się związany najgłębiej - zazwyczaj dlatego, że tu się urodziłem i mieszkam, i dlatego, że tutaj czuję się najbardziej u siebie. Języka tego kraju właściwie się nie uczyłem, bo wyssałem go z mlekiem matki. Z jego historii i kultury czerpię najwięcej moich soków duchowych. W tym kraju zazwyczaj znajdują się groby moich przodków, a ja sam chciałbym się przyczynić do tego, żeby również następne pokolenia żyły tu w pokoju i czuły się tutaj naprawdę u siebie”. Podobne chrześcijańskie spojrzenie na Ojczyznę zawarte jest w utworze „Myśląc Ojczyzna” Karola Wojtyły (późniejszego papieża Jana Pawła II) „Ojczyzna – kiedy myślę – wówczas wyrażam siebie i zakorzeniam, mówi mi o tym serce, jakby ukryta granica, która ze mnie przebiega ku innym, aby wszystkich ogarniać w przeszłość dawniejszą niż każdy z nas: z niej się wyłaniam... gdy myślę Ojczyzna – by zamknąć ją w sobie jak skarb. Pytam wciąż, jak go pomnożyć, jak poszerzyć tę przestrzeń, którą wypełnia Ojczyzna – kiedy myślę – słyszę jeszcze dźwięk kosy, gdy uderza o ścianę pszenicy, łącząc się w jeden profil z jasnością nieboskłonu. Kiedy myślę Ojczyzna, szukam drogi, która zbocza przecina jakby prąd wysokiego napięcia, biegnąc górą – tak ona biegnie stromo w każdym z nas i nie pozwala ustać. Droga biegnie po tych samych zboczach, powraca na miejsca te same, staje się wielkim milczeniem, które nawiedza co wieczór zmęczone płuca mej Ziemi”. Według Katechizmu Kościoła Katolickiego obowiązki obywateli względem ojczyzny oraz tych, którzy nią rządzą lub kierują wskazuje czwarte przykazanie Dekalogu (KKK 2199). Katechizm nie używa jednak pojęcia „patriotyzm”. Mówi jedynie o miłości ojczyzny i obowiązkach zarówno rządzonych, jak i rządzących.