Czy brak patriotyzmu to grzech?

O. Salij zwraca uwagę, że święty Tomasz z Akwinu traktuje patriotyzm jako tę część sprawiedliwości, jaką winniśmy stworzonemu źródłu naszego istnienia. Stąd, jego zdaniem, jedna i ta sama cnota „pietas” porządkuje nasz stosunek zarówno do rodziców, jak do Ojczyzny. „Pietas wobec rodziców i Ojczyzny domaga się od nas cultus, tzn. szacunku bezwarunkowego - również w przypadku, gdy za swoich rodziców czy Ojczyznę trzeba "świecić oczyma". Chodzi o to, że ojca należy szanować, "choćby nawet rozum utracił" (Syr 3,13) i choćby nawet zasłużył sobie na wielką moralną naganę, zaś Ojczyzny nie wolno się wyrzekać, choćby w jakimś środowisku czy nawet w opinii światowej była postrzegana skrajnie negatywnie” - wyjaśnia o. Jacek Salij i dodaje: „Dwóch postaw - zresztą ściśle ze sobą związanych - patriotyzm wymaga najszczególniej, choć ich potrzeba ujawnia się w zasadzie dopiero w sytuacjach zagrożeń i klęsk, jakie na nią przychodzą. Są to, oczywiście, wierność i ofiarność. Należą się one Ojczyźnie zawsze, jednak w sytuacjach dla niej trudnych również wierność i ofiarność bywają dla nas trudniejsze niż zazwyczaj”. „Obywatele mają obowiązek przyczyniać się wraz z władzami cywilnymi do dobra społeczeństwa w duchu prawdy, sprawiedliwości, solidarności i wolności” - przypomina Katechizm i precyzuje: „Podporządkowanie prawowitej władzy i służba na rzecz dobra wspólnego wymagają od obywateli wypełniania ich zadań w życiu wspólnoty politycznej. Uległość wobec władzy i współodpowiedzialność za dobro wspólne wymagają z moralnego punktu widzenia płacenia podatków, korzystania z prawa wyborczego, obrony kraju” (KKK 2239, 2240). Cytowany wyżej „List do Diogeneta” uwagi na temat ojczyzny podsumowuje następująco: „Bóg wyznaczył im tak zaszczytne miejsce, że nie wolno go opuścić”, a św. Paweł Apostoł wzywa wyznawców Chrystusa do modlitw i do dziękczynienia za królów i za wszystkich, którzy sprawują władzę, "abyśmy mogli prowadzić życie ciche i spokojne z całą pobożnością i godnością" (1 Tm 2, 2). Zdaniem o. Salija „Patriotyzm dzisiaj to troska o język ojczysty, jego piękno, czystość i bogactwo. To również wkorzenianie siebie oraz następnego pokolenia w ojczystą kulturę, karmienie się tym, co w niej najszlachetniejsze. To poznawanie historii ojczystej, wydobywanie z niej pięknych kart, ale również nazywanie po imieniu zła, jakie miało w niej miejsce… Patriotyzm dzisiaj to także troska o dobre obyczaje w naszym kraju. To np. reagowanie - indywidualne i poprzez organizacje pozarządowe (które niekiedy dopiero trzeba tworzyć) - na permisywną pedagogikę w naszych szkołach, na niepotrzebną pracę w niedziele, na złe treści w mass mediach, to domaganie się respektowania praw przeciw stręczycielstwu, to troska o prawdę przestrzeni publicznej, itp.”. O. prof. Jacek Salij wyjaśnia również, czy patriotą może być rozpustnik, złodziej, człowiek kłótliwy, nie dotrzymujący obietnic?", itp. „Nie, ktoś taki patriotą być nie może, albo powiedzmy ostrożniej: miłość Ojczyzny, jeżeli ktoś taki stara się swoją Ojczyznę kochać, jest wówczas poważnie okaleczona. Słowem, miłość Ojczyzny żąda od nas starań o naszą prawość moralną”. Wykorzystano: 1. ks. Piotr Mazur, Chrześcijańskie podstawy patriotyzmu, Wychowawca, 12/2007 2. o . prof. Jacek Salij OP, Patriotyzm dzisiaj (artykuł na Chrześcijańskim Forum Pracowników Nauki http://chfpn.pl)