Aż cztery projekty ustaw dotyczących in vitro

„Mrożę ten projekt w szufladzie” - wyznał Bolesław Piecha, przewodniczący sejmowej Komisji Zdrowia, do której dokument został skierowany. Wyjaśnił, że propozycja SLD niczego nie reguluje, a jedynie uruchamia pieniądze publiczne na technologię medyczną in vitro. Zgodnie z wyliczeniami SLD, przedstawionymi w uzasadnieniu do projektu, wprowadzenie planowanej nowelizacji spowoduje konieczność wydatkowania środków publicznych w kwocie około 112,5 mln zł rocznie. Zbieranie pod obywatelskim projektem rozpoczął natomiast Komitet Inicjatywy Ustawodawczej „Contra In Vitro”, któremu przewodniczy Jacek Katula, aktywny działacz Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Rzeszowskiej. Choć nie jest to formalnie projekt regulujący kwestie związane z zapłodnieniem pozaustrojowym a nowelizacja Kodeksu Karnego (KK), gdyż zaproponowane zapisy zabraniają stosowania in vitro w Polsce. Dokument zakłada zmianę artykułu 160a KK, który otrzymałby brzmienie: „kto doprowadza do zapłodnienia ludzkiej komórki jajowej poza organizmem matki (zapłodnienie in vitro) podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. W kolejnym paragrafie projektodawcy proponują, by ten kto „dokonuje eksperymentów na embrionach powstałych w sposób opisany w §1, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności”. Inicjatorzy zmian w Kodeksie Karnym przesłali projekt do przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp Józefa Michalika. W odpowiedzi metropolita przemyski napisał, iż z zadowoleniem przyjął inicjatywę obywatelską „dotyczącą prawnej regulacji zagadnień bioetycznych, w szczególności zapłodnienia in vitro zgodną z nauczaniem Kościoła katolickiego”. Komitet zbiera podpisy m.in. za pomocą strony internetowej www.contrainvitro.pl, na której znaleźć można nie tylko projekt zmian w Kodeksie Karnym, ale również pełne teksty deklaracji „Donum vitae”, „Evangelium vitae” oraz „Dignitas personae”, zawierające nauczanie Kościoła katolickiego nt. zagadnień bioetycznych. Zdaniem posła Artura Górskiego, takie podejście - zakazujące metody in vitro bez rozwiązań prawnych dotyczących losu zamrożonych embrionów - nie rozwiązuje problemu do końca. „Musi to być szeroka regulacja dotycząca problemów bioetycznych, w której powinien znaleźć się jednoznaczny zapis zabraniający stosowania tej metody” - uważa poseł PiS. Parlamentarzyści przyznają, że taka różnorodność projektów ustaw, które regulować mają kwestie zapłodnienia pozaustrojowego, może doprowadzić w polskim parlamencie do kłótni pomiędzy poszczególnymi frakcjami politycznymi. „Zawsze sprawy światopoglądowe rodzą konflikty” - przyznaje Bolesław Piecha, zastrzegając, że posłowie pragną uzyskać możliwie szeroki konsensus. - W atmosferze konfliktu może być trudno przyjąć jakiekolwiek rozwiązania - przyznaje Artur Górski. Dodaje, że mogą to wykorzystać ci, którzy nie chcą by cokolwiek w kwestii in vitro w Polsce się zmieniło. „Mieliśmy sygnały, że wśród niektórych posłów PO jest prowadzony lobbing przeciwko zakazaniu metody in vitro. Nie możemy tolerować sytuacji, w której o istnieniu unormowania prawnego lub jego braku będą decydowały kliniki albo firmy farmaceutyczne” - uważa. Pesymistycznie nastawiony jest również Bolesław Piecha, autor projektu PiS. W jego opinii ostatecznie nie powstanie żaden projekt klubowy, bowiem każda partia ma w swoich szeregach członków o różnych poglądach w tej materii. „Lepiej jeśli projekt ustawy będzie miał charakter projektu poselskiego” - uważa i dodaje, że jeszcze lepiej, gdyby odpowiedni projekt złożyła grupa posłów z różnych partii politycznych. Zdaniem Piechy najlepszym rozwiązaniem byłoby, by taką problematyką zajęła się Komisja Nadzwyczajna. „Byłaby szansa, że po przedyskutowaniu wszystkich problemów, narodziłby się akt prawny, który satysfakcjonowałby większość” - podkreślił. W jego opinii, jeśli w tym roku nie uda się uchwalić odpowiedniej ustawy, to podczas obecnej kadencji Sejmu już się zrobić tego nie da. Dobrej myśli jest natomiast posłanka Małgorzata Kidawa-Błońska. Jak podkreśla, kierowany przez nią zespół pragnie przygotować takie stanowisko, które będzie do zaakceptowania przez cały Klub Platformy Obywatelskiej. Jednak to „każdy członek PO będzie musiał sam podjąć decyzję. Wychodzimy z założenia, że uda nam się w Klubie osiągnąć porozumienie” - powiedziała. Paradoksalnie to właśnie projekt posła Jarosława Gowina ma największe szanse na poparcie - wynika z rozmów z posłami. Artur Górski uważa, że w projekcie Platformy są „pewne rozwiązania godne uwagi”. „Co prawda nie spełnia on naszych oczekiwań w pełnym wymiarze i nie możemy go dziś poprzeć, natomiast niewątpliwie jest to projekt, który zmieniony istotnie w kilku miejscach może odpowiadać nauczaniu Kościoła” - powiedział poseł. Wierzy on, że przy poparciu posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego, PiS i części posłów PO jest możliwe uchwalenie ustawy zawierającej zakazu stosowania metody in vitro bez wątpliwych wyjątków. Choć jak przyznaje Górski, „łatwiej składać słuszne poprawki PiS do niesłusznego projektu PO”. Zastrzega jednak, że jeśli nie uda się całkowicie zakazać metody sztucznego zapłodnienia pozaustrojowego, to obowiązkiem posłów katolickich - zgodnie ze stanowiskiem prezydium Konferencji Episkopatu Polski - jest brać czynny udział w pracach legislacyjnych, tak aby przepisy, które wejdą w życie, były jak najbliższe stanowisku Kościoła. Na dokument PO liczy również Bolesław Piecha, którego projekt ustawy jest prawdopodobnie gotowy. Jak przyznał, chciałby, aby Platforma Obywatelska jako pierwsza złożyła swój projekt. „Łatwiej by nam było przedstawić swoje odniesienie, bo jest to materiał przygotowany rzetelnie. Mógłby to być dokument wiodący” - powiedział KAI Piecha. Jak dodał, jest „realistycznie nastawiony do projektu Gowina”. „To granica, poza którą katolik nie powinien się dalej posunąć. To granica mniejszego zła” - stwierdził.