Polska wizyta ad limina 2005

Parafia „W strukturze Kościoła najbardziej podstawowym środowiskiem jest parafia” – Benedykt XVI widzi w parafii nie strukturę prawno-organizacyjną, lecz środowisko życia religijnego i ewangelizacji. Daje przy tym do zrozumienia, że ciągle trzeba czerpać z nauki Soboru Watykańskiego, by dokonała się jego pełna asymilacja. „Pierwszy i najważniejszy postulat to ten, by parafia stanowiła ‘wspólnotę kościelną’ i ‘kościelną rodzinę’”. Innymi słowy – ważny jest eklezjalny, a zarazem ludzki wymiar życia parafialnego. Papież dostrzega problem „bezimiennej masy wiernych”, wskazując na rolę tak kapłanów jak i świeckich w budowaniu parafii jako wspólnoty. „Doświadczenie sakramentalne”, szczególnie Eucharystia, odgrywa tu rolę pierwszoplanową. Papież wie, że w Polsce wierni licznie uczestniczą we Mszy św. i wie, że ta liczba maleje. Słyszymy delikatną przestrogę oraz zachętę, by „duszpasterze... uczynili wszystko, aby liczba uczestniczących w niedzielnej Liturgii nie malała, ale stale wzrastała”. Aktywność świeckich Mówiąc o roli świeckich, Benedykt XVI wskazuje na potrzebę przemiany etosu chrześcijan, to znaczy przyjęcia właściwej hierarchii wartości, która będzie kształtować postawy ludzi. Wiele dobrego robią od lat ruchy apostolskie. „Nie mogą one istnieć ‘obok’ powszechnej wspólnoty Kościoła” – przypomina papież i wskazuje na rolę biskupów w trosce o te środowiska. Jest to ważne także dlatego, że wiele tych ruchów angażuje się ekumenicznie. Świeccy mogą i powinni mieć swój udział w tworzeniu dobra wspólnego, podejmując działalność polityczną. Jednak „politycy nie mogą być pozostawieni przez Kościół bez pomocy”. Słyszymy też zachętę „do wspierania tej posługi laikatu, z poszanowaniem słusznej autonomii polityki” oraz do jasnego rozróżniania pomiędzy inicjatywami obywateli-chrześcijan a stanowiskiem Kościoła. Na uwagę zasługuje także wezwanie do „zachowania tożsamości katolickiej i narodowej Polaków” – a jest ono tym bardziej znaczące, że wypowiedziane przez Benedykta XVI – nie Polaka. Wiele uwagi papież poświęcił wolontariatowi, który postrzega jako pozytywną stronę globalizacji – szybki przepływ informacji pobudza wrażliwość i gotowość spieszenia z pomocą. „Trzeba to dzieło wspierać i animować”. Wśród rożnych dziedzin zainteresowania wolontariuszy Benedykt XVI zwraca szczególną uwagę na rozwijające się w Polsce zaangażowanie na rzecz ludzkiego życia – edukacja prorodzinna, poradnictwo małżeńskie, obrona człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci. Drugi obszar omówiony szerzej to misje. W świat wyjeżdża coraz więcej świeckich, aby „dawać świadectwo chrześcijańskiej miłości. Jest to działalność godna podziwu i uznania”, którą należy wspierać.

* * * Jeśliby chcieć krótko podsumować całość tych przemówień, można by powiedzieć tak: Trafne i realistyczne spojrzenie na Kościół w Polsce, przestroga przed niedostrzeganymi, a czasem niedocenianymi niebezpieczeństwami, spokój i optymizm. Jednym słowem – po ojcowsku. Ks. Tomasz Horak