Nowe normy posługi żonatych księży obrządku wschodniego

Jak wiadomo, w większości katolickich Kościołów wschodnich, zgodnie z ich kanoniczną tradycją, można udzielać święceń kapłańskich zarówno mężczyznom nieżonatym – którzy wówczas zobowiązani są zachować na stałe celibat – jak i żonatym. Odkąd od XIX wieku liczni katolicy wschodni zaczęli napływać do Ameryki Północnej i potrzebowali duszpasterzy swojego obrządku, Stolica Apostolska zarządziła, że posługę tę poza swoimi tradycyjnymi terenami mogą pełnić jedynie kapłani celibatariusze. Chodziło o to, by nie budzić zdziwienia i dezorientacji wśród wiernych obrządku łacińskiego, w którym wszystkich prezbiterów obowiązuje celibat.

Postanowienia te obowiązywały aż dotąd. Jednak w naszym obecnym zglobalizowanym świecie przy znacznym wzroście migracji sytuacja jest inna, niż w poprzednich wiekach. Praktycznie na wszystkich kontynentach istnieją katolickie diecezje obrządków wschodnich. Stolica Apostolska zdecydowała zatem o wprowadzeniu nowych norm, gdy chodzi o posługę księży żonatych poza tradycyjnymi terenami ich obrządków. Dotyczą one trzech różnych sytuacji:

Na terytoriach, gdzie katolicy wschodni nie mają żadnych struktur kościelnych i podlegają poszczególnym biskupom lokalnym obrządku łacińskiego danych diecezji, na posługę wśród nich księży żonatych jest konieczne, w każdym przypadku oddzielnie, zezwolenie Kongregacji dla Kościołów Wschodnich, która musi wcześniej wysłuchać opinii miejscowej konferencji episkopatu.

W pewnych krajach katolicy wschodni nie mający ordynariusza swojego obrządku powierzeni są pieczy jednego biskupa, zazwyczaj obrządku łacińskiego. Tak np. w Polsce sprawuje ją aktualnie nad wszystkimi katolikami wschodnimi oprócz grekokatolików ukraińskich, mających w naszym kraju dwie własne diecezje, arcybiskup warszawski kard. Kazimierz Nycz. To właśnie taki ordynariusz dla wschodnich katolików nie mających własnych biskupów może udzielić zezwolenia na posługę żonatego kapłana obrządku wschodniego, informując o każdym konkretnym przypadku miejscową konferencję episkopatu i Kongregację dla Kościołów Wschodnich.

Tam, gdzie istnieją diecezje czy egzarchaty obrządków wschodnich ustanowione poza ich tradycyjnym terenem, na posługę księży żonatych zezwalają ich biskupi, przy czym mają oni obowiązek uprzednio poinformować o tym pisemnie biskupa obrządku łacińskiego, na którego terenie taki kapłan ma rezydować.

Wspomniane zezwolenie dotyczy zarówno zaproszenia do posługi kapłanów żonatych z terenów tradycyjnych danego obrządku, jak i udzielenia święceń kapłańskich mężczyznom żonatym z innych terenów. Ci ostatni muszą odbyć taką samą formację seminaryjną i studia filozoficzno-teologiczne, jak kandydaci do kapłaństwa będący celibatariuszami.