Unijny szczyt: spory o imigrację i kryzys grecki

Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk poinformował przed spotkaniem, że w UE nie ma konsensusu w sprawie proponowanego przez Komisję Europejską planu rozmieszczenia pomiędzy kraje unijne 40 tysięcy imigrantów, którzy od połowy kwietnia dotarli do Włoch i Grecji.

KE przedstawiła pod koniec maja wyliczenia, ilu imigrantów miałyby przyjąć poszczególne kraje. Jednak wiele państw unijnych, w tym Polska, sprzeciwia się temu, by te kontyngenty zostały im narzucone.

Według unijnych źródeł w czwartek przywódcy zadeklarują, że są gotowi odciążyć Włochów i Greków i przejąć od nich 40 tysięcy imigrantów, głównie z Syrii i Erytrei, którym należy się międzynarodowa ochrona. Jednocześnie do końca lipca ministrowie spraw wewnętrznych mają uzgodnić, jak ta liczba zostanie podzielona między poszczególne państwa.

Tusk zaznaczył, że mechanizm ten będzie dobrowolny, ale to nie może być wymówką, by nie robić nic. Jak podkreślił, unijna solidarność oznacza poświęcenia. "Nie potrzebujemy teraz pustych deklaracji o solidarności, tylko czynów i liczb" - powiedział. Tusk oczekuje, że rządy opowiadające się za dobrowolnością najpóźniej do końca lipca przedstawią precyzyjne zobowiązania.

Również w lipcu wypracowana ma zostać koncepcja utworzenia na granicach UE specjalnych punktów, których zadaniem będzie identyfikowanie przybywających do UE imigrantów, w tym pobieranie od nich odcisków palców. To usprawni potem rozpatrywanie wniosków o azyl.

UE chce też usprawnić politykę powrotową, czyli odsyłanie do krajów pochodzenia tych, którym nie należy się azyl. Rozważona ma zostać zwiększenie roli agencji ds. granic Frontex w polityce powrotowej. Unia planuje również sporządzenie "listy bezpiecznych krajów pochodzenia"; przybysze z takich państw nie będą mieć prawa do międzynarodowej ochrony w Unii.

Także w czwartek premier Wielkiej Brytanii David Cameron ma przedstawić pozostałym przywódcom swoje oczekiwania i zamiary związane z przeprowadzeniem referendum dotyczącego warunków członkostwa jego kraju w Unii Europejskiej. Nie zaplanowano jednak długiej dyskusji na ten temat. Tematem szczytu będzie też raport szefów pięciu unijnych instytucji w sprawie Unii Gospodarczej i Walutowej. Przywódcy mają zlecić Radzie UE, by przyjrzała się dokładnie propozycjom pierwszego etapu reformy. W pierwszym etapie, planowanym na okres od 1 lipca 2015 r. do 30 czerwca 2017 r., raport zakłada m.in. stworzenie systemu organów ds. konkurencyjności w obrębie strefy euro, skuteczniejsze wdrażanie procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej czy ściślejszą koordynację polityk gospodarczych. W sferze fiskalnej autorzy raportu proponują utworzenie konsultacyjnej Europejskiej Rady Budżetowej.

W piątek głównym tematem obrad będzie Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony. W tej części dyskusji uczestniczyć ma sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg. Przywódcy zamierzają też rozmawiać o strategii budowy wspólnego rynku cyfrowego.

Nieopodal budynku, gdzie rozpoczęły się obrady szczytu UE trwają negocjacje ministrów finansów państw strefy euro w sprawie pomocy dla Grecji. 30 czerwca wygasa aktualny program wsparcia dla tego kraju, a bez ostatniej raty w wys. 7,2 mld euro Atenom grozi niewypłacalność. Premier Grecji Aleksis Cipras powiedział w czwartek, że jest pewien, iż uda się osiągnąć kompromis, który pomoże Europie i Grecji przezwyciężyć kryzys. Jednak pozostali przyznają, że postęp w negocjacjach na temat reform, będących warunkiem odblokowania pomocy, nie jest wystarczający.

Niemiecka kanclerz Angela Merkel zapowiedziała, że przywódcy zgromadzeni na szczycie nie będą się mieszać w negocjacje prowadzone w eurogrupie.