RPO występuje do TK ws. specsłużb

"We wniosku RPO wskazał, po pierwsze - na informacje przekazywane sądowi, który wydaje postanowienie o zastosowaniu kontroli operacyjnej. Ograniczenie przekazywanych sądowi materiałów wyłącznie do tych uzasadniających potrzebę zarządzenia kontroli operacyjnej powoduje, że postanowienie wydawane jest na podstawie materiału selektywnie wybranego przez organ wnioskujący o zastosowanie kontroli. Zatem sąd w istocie zdany jest na informacje przekazane mu przez organ, który arbitralnie dokonał selekcji materiałów zgromadzonych w sprawie, co jest nie do pogodzenia z Konstytucją" - poinformowano w komunikacie przesłanym PAP.

Zdaniem RPO, niezgodne z Konstytucją są również przepisy, które nie przewidują górnej granicy czasu stosowania kontroli operacyjnej; według niego - to "nadmierna ingerencja państwa w prawa obywatelskie".

"Ustawodawca bowiem, wbrew obowiązkowi, nie sprecyzował de facto, przez jaki okres może być stosowana wobec obywatela kontrola operacyjna, pozostawiając w praktyce oznaczenie rzeczywistego czasu kontroli operacyjnej wobec jednostki do swobodnego uznania sądu, co w demokratycznym państwie prawa jest nie do zaakceptowania" - czytamy we wniosku.

Rzecznik w swoim wniosku zwraca uwagę, że w przypadku "tak głębokiej ingerencji w prawa i wolności obywatelskie, jaką jest stosowanie czynności operacyjnych", obywatel powinni mieć zagwarantowaną możliwość kontroli "zasadności i legalności stosowanych przez służby działań. "Jest to tym bardziej usprawiedliwione, że działania prowadzone są niejawnie, co może przyczyniać się do arbitralnych działań służb" - dodano we wniosku.

W lipcu 2014 r. TK orzekł niekonstytucyjność części podstaw prawnych kontroli operacyjnej; brak niezależnej kontroli pobierania billingów przez służby i brak zasad niszczenia podsłuchów osób zaufania publicznego. Zgodnie z wyrokiem część obecnych przepisów uznanych za niekonstytucyjne przestanie obowiązywać od lutego 2016 r. Oznacza to, że jeżeli do tego czasu nowe prawo nie wejdzie w życie, w marcu zabraknie podstaw dla działań służb.

Sejm poprzedniej kadencji rozpoczął pracę nad senackim projektem, który miał wykonać wyrok TK ws. zasad pobierania billingów i prowadzenia kontroli operacyjnej. Nie zostały one jednak zakończone. Zgodnie z wyrokiem część obecnych przepisów uznanych za niekonstytucyjne przestanie obowiązywać od lutego 2016 r. Oznacza to, że jeżeli do tego czasu nowe prawo nie wejdzie w życie, w marcu zabraknie podstaw dla działań służb.