Białoruski projekt umowy z Watykanem

Minister dodał, że przyszły dokument zostanie podpisany w Mińsku podczas planowanej wizyty watykańskiego sekretarza stanu kardynała Tarcisio Bertonego. Na razie nie wiadomo jeszcze, kiedy mogłoby dojść do tej wizyty. Jego zdaniem, wszystkie propozycje zgłoszone do umowy przez jego urząd, zostały sprawdzone i potwierdzone przez ekspertów z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Min. Hulaka nie ujawnił jednak szczegółów umowy. Nieoficjalnie wiadomo jedynie, że zawierać ona będzie dokładne regulacje dotyczące działalności Kościoła katolickiego na Białorusi. Minister nie wykluczył, że przygotowywana wizyta kardynała Bertonego będzie miała również związek z deklaracją złożoną kilka miesięcy temu przez prezydenta Aleksandra Łukaszenkę w sprawie zorganizowania na Białorusi historycznego spotkania papieża z patriarchą moskiewskim.

Władze w Mińsku podkreślają, że stosunki tego kraju ze Stolicą Apostolską układają się doskonale, a Benedykt XVI jest tam oczekiwanym gościem.

Metropolita mińsko-mohylewski abp Tadeusz Kondrusiewicz powiedział KAI, że jest to projekt wyłącznie rządowy i ani on osobiście, ani nikt w episkopacie białoruskim nie był, jak dotychczas, konsultowany w tej sprawie. Wyjaśnił, że również Stolica Apostolska musi przygotować własną wersję projektu przyszłej umowy, a wówczas do prac tych włączy się Kościół katolicki na Białorusi. Na razie jednak nic mi nie wiadomo o żadnych konkretach w tej sprawie – dodał arcybiskup mińsko-mohylewski.

Warto przypomnieć, że kard. Bertone przebywał już na Białorusi jako sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej w czerwcu ub.r.

Stolica Apostolska zawiera z państwami różne formy porozumień, których głównym celem jest zapewnienie formalno-prawnych podstaw istnienia i działalności Kościoła katolickiego w danym kraju. Najstarszą i mającą najwyższą rangę formą takich regulacji jest konkordat, którego korzenie sięgają początków XII wieku. W ciągu stuleci Państwo Kościelne, a następnie Stolica Apostolska zawarły co najmniej kilkaset tego rodzaju porozumień. Ich cechą szczególną była i jest całościowa regulacja pozycji Kościoła w państwie, łącznie z jego stosunkami z miejscowymi władzami i różnymi uprawnieniami w życiu publicznym.

Dlatego po Soborze Watykańskim II zaczęto mówić o odejściu od konkordatów na rzecz innych dokumentów, które regulowałyby stosunki państwowo-kościelne nie tak globalnie, ale raczej zajmowałyby się tylko niektórymi aspektami życia Kościoła, np. jego działalnością oświatowo-wychowawczą czy w służbie zdrowia. Przedstawiciele Stolicy Apostolskiej zaczęli więc zawierać z władzami niektórych krajów porozumienia typu „modus vivendi” lub umowy dotyczące konkretnych spraw. Niemniej jednak również obecnie konkordaty się pojawiają, na przykład podpisany z władzami Polski 28 lipca 1993 i ratyfikowany w marcu 1998 r. Nie wszystkie umowy dwustronne noszą dziś tradycyjną nazwę.