Ukraina: Walka o odzyskanie kościoła

Centrum życia duszpasterskiego stał się więc przyparafialny garaż. Władze nie chcą zwrócić historycznego kościoła, ponieważ, jak mówią, wtedy nie byłoby sali na koncerty. Jest to jedyny kościół katolicki w całym mieście. Wspólnota katolicka liczy tam ok. 300 wiernych, z czego na Msze uczęszcza regularnie połowa. „Zwrócenie kościoła katolikom przywróciłoby świątyni jej sakralny charakter. Nie oznaczałoby to, że nie mogłyby się tam dalej odbywać koncerty” – mówi pracujący w Białej Cerkwi ks. Jarosław Pałka.

Biała Cerkiew znajduje się 80 km na południe od Kijowa w kierunku Odessy. Jest to 200 tys. miasto z bogatą historią. Znajduje się tu kościół katolicki św. Jana Chrzciciela wybudowany przez Ksawerego Branickiego. „Staramy się o zwrot tego kościoła już od lat 80, czyli jeszcze za ZSRR. Ale wysiłki te przybrały na sile w ostatnich latach” – powiedział Radiu Watykańskiemu ks. Pałka. W 1990 r. po wyremontowaniu kościoła, który był bardzo zaniedbany sprowadzone zostały do niego organy z Czech i stał się on miejską salą koncertową. „Oprócz koncertów odbywają się tam m.in. uroczystości zakończenia roku szkolnego, promocje książek, mityngi polityczne. Miało miejsce też spotkanie z wyznawcami Hari Kriszna, gdzie po koncercie zachęcano do przyjęcia tej wiary” – podkreśla polski kapłan. Jest wiele cerkwi prawosławnych i wciąż kolejne są budowane, jest też wiele protestanckich zborów. „My chcemy żeby nam oddano kościół, ale nie jesteśmy przeciwko muzyce. Pragniemy żeby ten budynek był kościołem, w którym także będą organizowane koncerty muzyki organowej, poważnej czy nawet chóralne” – podkreśla starający się o zwróć kościoła ks. Pałka.

Władze miejskie Białej Cerkwi nie wyrażają też zgody na to, by w kościele sprawować pogrzeby. Prowadzi to do bolesnych dla wiernych sytuacji, kiedy Msza pogrzebowa sprawowana jest w kościele, a trumna musi stać przed wejściem do świątyni.

Historia kościoła św. Jana Chrzciciela w Białej Cerkwi

Juz w 1552 r. w Bialej Cerkwi istniala kaplica katolicka, która znajdowala sie w zamkowej fortecy. Historia kosciola rozpoczyna w XVII w. W 1667 r. na sejmie koronacyjnym Michala Korybuta Wisniowieckiego uchwalono utworzenie w Bialej Cerkwi klasztoru zakonu augustianów. Siedmiu zakonników bestialsko zamordowano, a kosciól i klasztor zostaly spladrowane. Na miejsce augustianów przybyli kapucyni. Zródla nie podaja, pod jakim wezwaniem byl pierwszy kosciól w Bialej Cerkwi.

W 1723 r. starosta Jan Stanislaw Jablonski (Jablonowski) przeznaczyl srodki na utrzymanie jezuitów. 10 lat pózniej Jablonski zbudowal nowy, drewniany kosciól pod wezwaniem swietego meczennika, Jana Nepomucena. W 1777 r. parafia liczyla 1377 parafian. Po kasacie Towarzystwa Jezusowego w parafii zaczeli pracowac ksieza diecezjalni. W 1789 r. wlasciciel Bialej Cerkwi graf Franciszek-Ksawery Branicki przeznaczyl srodki na budowe murowanego kosciola na Górze Zamkowej, gdzie znajdowala sie pierwsza kaplica. Budowe kosciola rozpoczeto dopiero jednak w 1812 r. 8 grudnia 1816 r. kosciól byl poswiecony pod wezwaniem sw. Jana Chrzciciela. W 1850 r. parafia liczyla 2028 wiernych, a w 1917 r. – 4182.

W styczniu 1930 r. zamknieto kosciól i zamieniono go na muzeum ateizmu. W latach 1941-1944, gdy Biala Cerkiew byla pod niemiecka okupacja kosciól byl otwarty i odprawiano w nim Msze. Potem znowu zostal zamkniety. Muzeum krajoznawcze wykorzystywalo go jako sklad, a nastepnie sluzyl jako sala wykladowa. W 1990 r. po remoncie kosciól stal sie sala koncertowa.

25 marca 1990 r. zostala zarejestrowana rzymsko-katolicka wspólnota w Bialej Cerkwi. Ale katolikom nadal nie pozwalano modlic sie w kosciele. Pierwsza Msze odprawil tam 13 pazdziernika 1990 r. ks. Jan Krajan. Obecnie wspólnota katolików moze modlic sie w kosciele trzy razy w tygodniu: we wtorek, piatek i w niedziele.