Ta armata pamięta kampanię wrześniową

Armata Boforsa wz 36 kaliber 40 mm została wyprodukowana w latach trzydziestych dwudziestego wieku. Był to najnowocześniejszy system artylerii przeciwlotniczej wykorzystywany w różnych armiach na frontach II wojny światowej. Wyprodukowanie tej broni wiązało się z wzrastającą strategiczną rolą lotnictwa przed wybuchem II wojny światowej. Potrzebna była broń, która sprawdziłaby się w walce z samolotami. Została opracowana w 1933 roku w szwedzkiej firmie Bofors, a potem produkowana na licencji na potrzeby różnych armii. W zależności od kraju posiadała różne oznaczenia. Polskie armaty to właśnie wz 36.

Wprowadzenie ich do uzbrojenia Wojska Polskiego było elementem wielkiej modernizacji armii w latach trzydziestych. W ramach umowy z firmą Bofors w latach 1935-39 wyprodukowano w Polsce ponad 400 armat wz.36 kal. 40 mm oraz 1175 szt. armat przeciwpancernych wz.36 kal. 37 mm. Chociaż przed wojną był plan, by uzbroić armię w 638 armat. Nie udało się tego osiągnąć, a mimo tego część z nich przeznaczono na eksport m.in. do Wielkiej Brytanii i Holandii. Pod koniec 1938 roku opracowano polską wersję armaty z dolną lawetą półstałą (wz.38). Były tańsze i mniej mobilne. Używano ich głównie do ochrony obiektów. W czasie kampanii wrześniowej Wojsko Polskie dysponowało 358 armatami tego typu. Sformowano z tego 40 czterodziałowych baterii dla dywizji piechoty, 2 czterodziałowe dla brygad pancerno-motorowych, 11 dwudziałowych baterii dla brygad kawalerii oraz 81 lotniczych, wojskowych i fabrycznych plutonów składających się z 2 armat.

Armata wystawiona od 12 grudnia w Muzeum Wojska Polskiego przyjechała do Polski ze Szwecji dzięki uprzejmości Armémuseum w Sztokholmie. "Otrzymujemy nie tylko ważny i rzadki eksponat ale również związany z Polską. To jest egzemplarz, który(...) nosi ślady kampanii wrześniowej a zatem jest to również gorzkie wspomnienie tych dni i wspomnienie, które przywołuje w pamięci wysiłek i męstwo polskiego żołnierza" - powiedział podczas uroczystego wystawienia eksponatu w MWP w Warszawie podsekretarz stanu w MON Wojciech Fałkowski.