Polacy spokojni o swoje finanse

Biedy obawia się ponad jedna czwarta badanych, przy czym 21 proc. uważa, że jakoś sobie z nią poradzi, a 6 proc. odczuwa wobec niej bezradność. Zdecydowana większość nie ma takich obaw, w tym ponad dwie piąte (42 proc.) nie boi się biedy, choć bierze pod uwagę pogorszenie sytuacji materialnej, a 30 proc. jest całkowicie spokojna o swoją finansową przyszłość.

Badanie pokazuje również, że odsetek Polaków żyjących na ponadprzeciętnym poziomie jest najwyższy od 1993 r., a oceniających swoją sytuację finansową poniżej przeciętnej - najniższy.

Ponad połowa ankietowanych (55 proc.) charakteryzując sposób gospodarowania pieniędzmi w swoich rodzinach twierdzi, że żyje im się średnio - starcza na co dzień, ale muszą oszczędzać na poważniejsze zakupy. Mniej więcej co czwarty ma większą swobodę w gospodarowaniu domowym budżetem: żyje mu się dobrze - starcza na wiele bez specjalnego oszczędzania (24 proc.) albo bardzo dobrze i może sobie pozwolić na pewien luksus (2 proc.). 17 proc. ankietowanych deklaruje, że żyje skromnie i na co dzień musi bardzo oszczędnie gospodarować. 2 proc. badanych określa życie swojej rodziny jak bardzo biedne i przyznaje, że nie starcza im na zaspokojenie podstawowych potrzeb.

Sytuacja finansowa badanych w dużym stopniu związana jest z poziomem wykształcenia. Wprawdzie we wszystkich kategoriach wyróżnionych ze względu na wykształcenie standard życia najczęściej określany jest jako przeciętny, jednak odsetki zadowolonych i niezadowolonych w poszczególnych kategoriach różnią się znacząco.

Więcej niż co trzeci badany z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym deklaruje, że jego rodzina żyje skromnie lub biednie, podczas gdy zaledwie co siedemnasty z wykształceniem wyższym tak właśnie charakteryzuje sposób gospodarowania pieniędzmi w swojej rodzinie. Z kolei ponad dwie piąte ankietowanych z wykształceniem wyższym i jedynie 16 proc. respondentów z wykształceniem podstawowym żyje na poziomie ponadprzeciętnym. Generalnie lepiej swój standard życia oceniają młodsi niż starsi ankietowani.

Poczucie zagrożenia biedą i jednocześnie bezradności wobec niej częściej niż pozostali deklarują badani źle oceniający sytuację materialną swoich gospodarstw domowych, z rodzin o najniższych dochodach per capita (nieprzekraczających 649 zł), ankietowani z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym oraz najstarsi respondenci, w wieku 65 lat i więcej.

Natomiast poczucie całkowitego bezpieczeństwa materialnego najczęściej wyrażają ankietowani zadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych - o dochodach wynoszących co najmniej 2000 zł na osobę, najmłodsi respondenci w wieku 18-24 lata, mieszkający w dużych miastach liczących 100-500 tys. mieszkańców oraz absolwenci wyższych uczelni.

Jedna trzecia badanych zadeklarowała, że w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy zdarzały się sytuacje, że w ich gospodarstwach domowych brakowało na wydatki związane z wypoczynkiem (33 proc.), niewiele mniej w tym kontekście mówiło o zakupie sprzętu i rzeczy do wyposażenia domu (30 proc). Co szósty ankietowany stwierdził, że nie starczyło mu lub jego rodzinie na wydatki związane z leczeniem (17 proc.) i mniej więcej tyle samo - że w ich gospodarstwach domowych z przyczyn finansowych ograniczane były wydatki na życie kulturalne (16 proc).

Co ósmy respondent zadeklarował, że w jego rodzinie w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy brakowało pieniędzy na zakup ubrania, butów (12 proc.), a niewielu mniej nie starczało na zakup żywności lub regulowanie opłat mieszkaniowych (po 10 proc.). Relatywnie niewiele rodzin musiało ograniczać zakupy środków czystości, wydatki na higienę osobistą (6 proc.) lub wydatki związane z nauką i kształceniem (5 proc. ogółu badanych, 7 proc. wśród respondentów mających pod swoją opieką dzieci do 18 roku życia).

Ponad dwie piąte ankietowanych (44 proc.) zadeklarowała, że w okresie ostatnich dwunastu miesięcy ich rodziny doświadczyły problemów z zaspokojeniem jakichś potrzeb, w tym jedna piąta badanych miała problemy z pokryciem wydatków w jednym bądź w dwóch spośród analizowanych obszarów (21 proc.), a więcej niż co piąty - w trzech lub więcej (23 proc.). Ponad połowa ankietowanych (56 proc.) deklaruje, że ich rodziny nie miały problemów z zaspokojeniem potrzeb w żadnej z uwzględnionych dziedzin.

Badanie przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo między 2 a 9 marca br., na liczącej 1020 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.