Nowela o edukacji dzieci cudzoziemców: poprawiono uzasadnienie

Jak podkreślono w poniedziałkowym komunikacie, założeniem MSWiA nie jest wykluczenie dzieci cudzoziemców z systemu polskiej edukacji, a jedynie udzielenie wsparcia w fazie przygotowawczej edukacji przed pójściem do szkoły. Resort przekonuje, że zgodnie z proponowanymi przepisami takie rozwiązanie daje gminom jedynie możliwość organizacji nauki w ośrodkach. "Nie jest to żaden z góry narzucony obowiązek. Ostateczna decyzja należy wyłącznie do gminy, jako organu prowadzącego szkołę" - podkreślono. 

Ministerstwo zapewnia w komunikacie, że "dzieci cudzoziemców uczą się i dalej będą uczyć się w polskich szkołach publicznych". "Dzięki nowym przepisom nauczyciele mieliby możliwość długookresowego wstępu na teren ośrodka dla cudzoziemców, aby prowadzić zajęcia dla przebywających tam dzieci - do tej pory nauczyciele nie mieli takiej możliwości" - dodano.

Według obowiązujących przepisów, co do zasady, wejście na teren ośrodka dla cudzoziemców osób niebędących jego mieszkańcami albo pracownikami Urzędu ds. Cudzoziemców wymaga każdorazowej zgody tego urzędu. Długookresową zgodę na wchodzenie do ośrodka posiadają m.in. nauczyciele, którzy prowadzą z dzieckiem zajęcia indywidualnego nauczania lub zajęcia indywidualnego obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego.

Obecnie w Polsce małoletni cudzoziemcy ubiegający się o udzielenie ochrony międzynarodowej uczęszczają do szkół, w których uczą się dzieci polskie. Celem projektu noweli w sprawie regulaminu pobytu w ośrodkach dla cudzoziemców jest umożliwienie prowadzenia przez nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych na terenie ośrodka dla cudzoziemców. Jak wskazano, aby takie rozwiązanie było możliwe, resort chce wprowadzić możliwość wydawania przez UdSC długookresowej zgody na wchodzenie na teren ośrodka nauczycieli. 

MSWiA wskazało, że zaproponowane zmiany ułatwią nauczycielom prowadzenie obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla dzieci cudzoziemców na terenie ośrodka, w przypadku, gdy gmina zadecyduje o prowadzeniu takich zajęć dla dzieci uchodźczych poza siedzibą szkoły. "To gmina, jako organ prowadzący szkołę, zna w największym stopniu uwarunkowania społeczne i edukacyjne na swoim terytorium i może ocenić istnienie potrzeby prowadzenie zajęć edukacyjnych w ośrodku dla cudzoziemców zlokalizowanym na jej obszarze, a ponadto dysponuje ona potencjałem i wiedzą w zakresie organizacji i funkcjonowania systemu oświaty" - czytamy w poprawionym uzasadnieniu. Według MSWiA to gmina w porozumieniu z szefem UdSC ma możliwość podjęcie decyzji o prowadzeniu zajęć edukacyjnych w ośrodku dla cudzoziemców.

W pierwotnej wersji uzasadnienia resort proponowane zmiany uzasadniał także ryzykiem napływu cudzoziemców i pojawiającą się niechęcią do nich lokalnych społeczności. "Potencjalne ryzyko masowego napływu cudzoziemców, w szczególności znacznego zwiększenia się liczby dzieci w wieku szkolnym, a także pojawiające się negatywne nastawienie lokalnej społeczności do cudzoziemców ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej, rodzą konieczność poszukiwania rozwiązań, które przyczynią się do ułatwienia i ulepszenia sposobu nauczania dzieci cudzoziemskich w Polsce" - wskazano w poprzednim uzasadnieniu do noweli.

Jak napisano, brak znajomości języka polskiego, szczególnie w początkowym okresie uczęszczania do szkoły, oraz różnice kulturowe między małoletnimi cudzoziemcami a dziećmi polskimi mogą prowadzić do opóźnienia realizacji programu szkolnego oraz konfliktów wynikających z różnic kulturowych.

"Urząd do Spraw Cudzoziemców podczas wielu lat współpracy z placówkami oświatowymi zgromadził informacje obrazujące wyzwania w zakresie edukacji małoletnich cudzoziemców, z których wynika, że uczęszczanie dzieci cudzoziemskich do szkół wraz z dziećmi polskimi może często zniechęcać małoletnich cudzoziemców do nauki. Zdarza się, że część dzieci cudzoziemskich, chociaż chodzi do szkoły, to jednak się nie uczy, chociażby z powodu opóźnień w realizacji programu szkolnego w stosunku do polskich rówieśników i trudności w nadrobieniu wymaganego materiału" - brzmiało poprzednie uzasadnienie do noweli - "jednocześnie wyżej wskazane okoliczności negatywnie i demobilizująco wpływają nie tylko na dzieci cudzoziemskie, które niechętnie chodzą do szkoły, ale także na dzieci polskie".

Zdaniem MSWiA zaproponowane rozwiązanie może przyczynić się do odciążenia lokalnej sieci szkół, a "także zapewnić możliwość przygotowania dzieci cudzoziemskich do włączenia w polski system edukacji nie od pierwszego dnia przyjazdu do Polski, lecz po upływie czasu niezbędnego do umożliwienia im w miarę płynnej adaptacji w polskiej szkole i realizacji nauki".

Zmieniono także w projekcie termin wejścia w życie noweli z 7 do 14 od dnia ogłoszenia.