Nawet 10 mln ludzi może umrzeć w 2050 r. z powodu antybiotykooporności

W ocenie WHO na całym świecie antybiotykooporność powinna zostać uznana za globalne zagrożenie dla zdrowia. Naczelny lekarz Wielkiej Brytanii dr Sally Davis już w 2013 r. powiedziała, że "oporność na antybiotyki grozi katastrofą zdrowotną na miarę terroryzmu i zmian klimatu".

Według raportu przygotowanego na zlecenie rządu Wielkiej Brytanii i organizację Wellcome Trust prawie 700 tys. osób rocznie umiera już z powodu infekcji wywoływanych przez oporne na antybiotyki bakterie. Jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania zapobiegawcze, w 2050 r. liczba ta wzrośnie do 10 mln.

Jednym z głównych powodów jest nadużycie antybiotyków. Na podstawie danych amerykańskich ten sam raport szacuje, że na około 40 mln osób, które otrzymywały tego rodzaju leki przeciwbakteryjne w przebiegu infekcji układu oddechowego, 27 mln osób (67,5 proc.) otrzymywało je niepotrzebnie, a tylko 13 mln (32,5 proc.) - faktycznie w uzasadnionych sytuacjach.

Również w Polsce Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2016-2020 wskazuje, że antybiotykooporność jest zagrożeniem dla zdrowia i życia. Skuteczność antybiotyków, a więc możliwość leczenia zakażeń i chorób bakteryjnych, zależy bowiem przede wszystkim od rozsądnego ich stosowania.

Z najnowszych danych Europejskiej Sieci Monitorowania Lekooporności EARS-Net wynika, że w 2018 r. ponad połowa raportowanych szczepów bakterii Escherichia coli była oporna na co najmniej jeden antybiotyk. W Polsce od 2014 r. obserwuje się wzrost oporności Escherichia coli na cefalosporyny III generacji, fluorochinolony i aminoglikozydy oraz jednoczesną oporność na te trzy grupy leków, z odsetkami szczepów opornych odpowiednio 17,6 proc., 34,7 proc., 15,1 proc. i 10,5 proc.

Ogromny niepokój budzi gwałtowny wzrost w Europie tzw. średniego populacyjnie-ważonego odsetka oporności na wankomycynę u bakterii Enterococcus faecium z 10,5 proc. w 2015 r. do 17,3 proc. w 2018 r. W Polsce w tym okresie stwierdzono wzrost z 17,7 proc. do 35,8 proc. oporności na wankomycynę u E. faecium.

Z raportu EARS-Net wynika, że zjawisko oporności bakterii na antybiotyki pozostaje jednym z głównych wyzwań zdrowia publicznego i stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów w Europie. Dotychczasowe działania podejmowane w krajach europejskich są zatem niewystarczające, aby skutecznie powstrzymać narastanie antybiotykooporności.