Kard. Dziwisz: Bez wiary nie można zrozumieć dziejów

Metropolita krakowski przewodniczył koncelebrze dziękczynnej sumy odpustowej podczas jubileuszowych uroczystości w kościele najstarszego polskiego opactwa cystersów.

"Ten wspaniały kościół nie może zostać zredukowany jedynie do roli zabytku architektury i sztuki - choćby najważniejszego w regionie. Nie jest też tylko budowlą o pasjonującej historii czy skarbcem wielowiekowej kultury - nawet +religijnej+ czy +duchowej+. Ostatecznie nie zrodził się on wyłącznie z ludzkiego dążenia do piękna, ani nie ocalał do dziś jedynie przez szacunek dla historycznego dziedzictwa. Zrodził się - i +żyje+ po dziś dzień - z pytania o Chrystusa" - powiedział do około 1,5 tys. wiernych kard. Dziwisz.

Opactwo jędrzejowskie powstało około 1140 roku, jako filia burgundzkiego klasztoru Marimond. Rozbudowany później kościół ponownie konsekrował w 1210 roku biskup krakowski Wincenty Kadłubek. Obecnie opactwo jest także sanktuarium bł. mistrza Wincentego (1160-1223) - słynnego kronikarza dziejów Polski, który zrezygnował z biskupstwa krakowskiego, został cystersem w Jędrzejowie, gdzie zmarł i został pochowany. W 1764 roku papież Klemens XIII beatyfikował go.

Kard. Dziwisz podkreślił, że bp Wincenty Kadłubek słusznie nazywany jest "ojcem kultury polskiej", a także "mistrzem pokolenia XIII-wiecznych polskich świętych" - Jadwigi Śląskiej, Jacka, Kingi, Bronisławy, Salomei, Jolanty, Sadoka z towarzyszami i czczonego w Krakowie bpa Prandoty. "Cała ta grupa świętych ukształtowała się w szkole błogosławionego Wincentego, w atmosferze wiary i kultury chrześcijańskiej, które on w podziwu godny sposób pielęgnował" - zaznaczył metropolita krakowski, przytaczając słowa wypowiedziane w Jędrzejowie przez kard. Karola Wojtyłę.

Niedzielną uroczystość w opactwie poprzedziło trzydniowe przygotowanie duchowe wspólnoty parafialnej. W sobotę odbyła się m.in. procesja z kościoła do Kopca spotkania, oddalonego o około 800 m od świątyni miejsca, w którym - wedle tradycji - mnisi przywitali przybyłego pieszo z Krakowa do Jędrzejowa biskupa Wincentego. Adoracja jego relikwii zakończyła odpust.

Cystersi zostali sprowadzeni do Polski z Francji w ramach ruchu odnowy życia monastycznego. Zakon szerzył ascezę i krzewił wysoką kulturę rolną stosowaną w Europie Zachodniej. Cysterska dewiza brzmi: ora et labora, czyli módl się i pracuj.

Cysterscy mnisi założyli w 1152 roku w Jędrzejowie (wówczas Brzeźnicy) najstarszy w Polsce szpital przyklasztorny. Andreovia - osada dla ludności - przemianowana później na Jędrzejów, wzięła nazwę prawdopodobnie od imienia św. Andrzeja Apostoła - patrona Wschodu, gdzie cystersi mieli misję ewangelizacyjną; stąd Andreo/via, czyli Droga św. Andrzeja.

Po kasacji zakonu w 1819 roku cystersi wrócili do Jędrzejowa dopiero w 1945 roku. Odnowili opactwo ze zniszczeń wojennych staraniem konwentu ze Szczyrzyca. W 1953 roku klasztor jędrzejowski został podniesiony do rangi przeoratu, a w 1989 r. nadano mu ponownie status opactwa. Obecnie mieszka w nim 20 mnichów.