Muzeum Księdza Kotlarza
Odremontowane Muzeum Czynu Niepodległościowego im. Księdza Romana Kotlarza – szykanowanego przez komunistyczną bezpiekę uczestnika Radomskiego Czerwca 1976 – otwarto 18 września w Koniemłotach na Kielecczyźnie. To rodzinna miejscowość kapłana-męczennika.
„Zatroskany był o to, by jak najwięcej osób mogło doświadczyć tajemnicy Chrystusa Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego. Był także zatroskany o sprawy ludzkie, o sprawiedliwość społeczną, szacunek dla człowieka, o godne życie robotnika” – mówił o ks. Kotlarzu biskup radomski, Henryk Tomasik.
Uroczystości rozpoczęły się modlitwą przy grobie zmarłego w 1976 r. w tajemniczych okolicznościach kapłana. Następnie bp Tomasik przewodniczył Mszy św. w jego intencji w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Liturgię koncelebrowali księża z diecezji sandomierskiej i radomskiej. Za życia ks. Kotlarza stanowiły one bowiem jedną diecezję.
Po Mszy nastąpiło uroczyste otwarcie budynku Muzeum Czynu Niepodległościowego. Siedzibą placówki jest odnowiony z środków unijnych XVII-wieczny budynek poklasztorny benedyktynów. Będą tu prezentowane wystawy poświęcone udziałowi okolicznej ludności w zrywach niepodległościowych oraz w walce o demokrację, poczynając od Insurekcji Kościuszkowskiej.
Otwarte muzeum ma wypełnić 11 listopada ekspozycja, którą poświęci biskup sandomierski, Krzysztof Nitkiewicz. Pokazana będzie replika wystawy Instytutu Pamięci Narodowej „Ksiądz musi zaprzestać. Życie i działalność księdza Romana Kotlarza”. Będzie można zwiedzać także pamiątki i przedmioty osobiste duchownego.
Ks. Roman Kotlarz urodził się w 1928 r. Święcenia kapłańskie przyjął w 1954 r. Był wikariuszem w kilku parafiach ówczesnej diecezji sandomiersko-radomskiej, a od 1961 r. proboszczem w parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Pelagowie k. Radomia. W swoim kościele często wygłaszał patriotyczne kazania i był z tego powodu inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa.
25 czerwca 1976 r. ks. Kotlarz ze schodów kościoła pw. Świętej Trójcy w Radomiu błogosławił robotników miejscowych zakładów pracy, protestujących przeciwko podwyżkom cen, zapowiedzianym dzień wcześniej przez ówczesnego premiera Piotra Jaroszewicza.
Po stłumieniu protestu, w wyniku którego zginęło kilka osób, ks. Kotlarz modlił się z wiernymi za zabitych, aresztowanych i represjonowanych. 18 sierpnia 1976 r. zginął w nie wyjaśnionych do dziś okolicznościach, najprawdopodobniej wskutek bestialskiego pobicia.
Władze komunistyczne zakazały pochowania ks. Kotlarza na cmenatzru w Radomiu. Jego pogrzeb, który odbył się 20 sierpnia 1976 r. w Koniemłotach, zamienił się w patriotyczną manifestację.
Powołany w Koniemłotach w 2004 r. przez ówczesnego ordynariusza sandomierskiego, bpa Andrzeja Dzięgę ośrodek dokumentacji życia ks. Romana Kotlarza gromadzi materiały potrzebne do rozpoczęcia jego procesu beatyfikacyjnego.
