Ostatni transport Żydów z okupowanej Holandii wyjechał z obozu przejściowego w Westerbork 3 września 1944 r.

Anne urodziła się w 1929 r. we Frankfurcie nad Menem, w żydowskiej rodzinie, która od wielu pokoleń mieszkała w Niemczech. Cztery lata później, po dojściu do władzy nazistów, rodzina wyemigrowała do Holandii. Otto i Edith Frankowie z córkami Anną i Margot zamieszkali w Amsterdamie.

W 1940 r. Niemcy zajęli Holandię i rozpoczęli prześladowania Żydów. Dwa lata później Margot została wezwana do stawienia się w obozie pracy przymusowej w Niemczech. W lipcu rodzina ukryła się w przygotowanym wcześniej sekretnym pomieszczeniu przy biurze Otta w Amsterdamie. Zamieszkało tam też czworo znajomych Franków. Pomagali im byli pracownicy Otta.

Anne prowadziła dziennik w brulionie, który otrzymała 12 czerwca 1942 r. w prezencie z okazji 13. urodzin. Pierwszy wpis opatrzony był tą datą. Zapiski prowadziła w formie listów do nieistniejącej przyjaciółki o imieniu Kitty.

"Sądzę, że będę Ci mogła wszystko powierzyć, tak jak jeszcze nigdy nikomu, i mam nadzieję, że będziesz dla mnie wielkim oparciem" - pisała.

Nastolatka mimo trudnej sytuacji nie traciła wiary w dobroć. "Wbrew wszystkiemu wierzę jeszcze, że ludzie są w głębi serca naprawdę dobrzy" - pisała.

Ostatni wpis opatrzony był datą 1 sierpnia 1944 r. Powstał krótko przed aresztowaniem wskutek donosu. 4 sierpnia, tuż po godz. 10.00 do domu, w którym ukrywali się Frankowie, wszedł esesman Karl Josef Silberberg wraz z trzema holenderskimi policjantami w cywilu. Aresztowali ośmioro ukrywających się Żydów oraz dwóch mężczyzn, którzy im pomagali - Viktora Kuglera i Johannesa Kleimana. Zabrali kosztowności i pieniądze.

W ręce Niemców nie wpadły dwie kobiety pomagające Frankom: Elisabeth Voskuijl i Miep Gies, która ocaliła rękopis dziennika. Policjanci porzucili go, a kobieta znalazła i przechowała.

Ośmioro ukrywających się Żydów, w tym Frankowie, trafili do obozu zbiorczego w Westerbork w Holandii. Stamtąd 3 września zostali deportowani do Auschwitz. To był ostatni transport z okupowanej Holandii w ramach niemieckiej akcji "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej". W wagonach było 1019 Żydów, w tym 79 dzieci. 5 września dotarli do Auschwitz II-Birkenau. Po selekcji na rampie Niemcy zgładzili w komorach gazowych 549 osób. Rodzina Franków została skierowana do obozu.

Holokaust przeżył jedynie ojciec Otto, którego oswobodziła z Auschwitz Armia Czerwona 27 stycznia 1945 r. Matka zmarła w obozie krótko przed wyzwoleniem. Anne i siostra Margot zostały przeniesione 28 października 1944 r. do obozu Bergen-Belsen, gdzie zmarły na tyfus w marcu 1945 r.

Otto po wojnie odzyskał rękopis i przekazał go rodzinie mieszkającej w Szwajcarii. W 1947 r. jego fragmenty zostały po raz pierwszy opublikowane. Dziennik Anny Frank do dziś przetłumaczono na kilkadziesiąt języków. W domu, w którym się ukrywała rodzina, działa muzeum.

Kugler i Kleiman po zatrzymaniu trafili do więzienia. Kleiman ze względu na zły stan zdrowia został wkrótce zwolniony. Zmarł w 1959 r. Kugler uciekł z więzienia w 1945 r. Dziesięć lat później wyemigrował do Kanady, gdzie zmarł w 1989 r. Elisabeth Voskuijl zmarła w 1984 r., a Miep Gies w 2010 r.

W latach 1942-1944 z obozu w Westerbork Niemcy deportowali do miejsc zagłady ok. 100 tys. Żydów, z czego blisko 55 tys. do Auschwitz. Ok. 5 tys. kolejnych trafiło tam poprzez obóz Herzogenbusch.

KAI DODANE 04.09.2017 AKTUALIZACJA 04.09.2020

Zgłosiły się na gestapo, by ofiarować swoje życie za 120 osób przeznaczonych na rozstrzelanie

Zostały beatyfikowane przez Jana Pawła II. »

więcej »