Boże Narodzenie u grekokatolików

Boże Narodzenie poprzedza 40-dniowy Post Filipowy, który swoją nazwę nosi od imienia apostoła, którego wspomnienie wypada w przeddzień rozpoczęcia postu. Wigilia, zwana też Swiatym Weczerem, obchodzona jest 6 stycznia. W tym dniu obowiązuje ścisły post. Wieczorem rodzina zasiada do uroczystej kolacji.

Wśród 12 potraw, do głównych należy kutia zrobiona m.in. z pszenicy (symbol rodzącego się życia), miodu (symbol wiecznego szczęścia), maku, orzechów i bakalii. Posiłek rozpoczyna się od modlitwy i odśpiewania hymnu Troparionu, sławiącego narodzenie Chrystusa. Następnie odczytywany jest fragment Pisma Świętego. Potem wszyscy składają sobie życzenia, nie ma jednak opłatka, lecz prosfora – pszenny chleb.

Późnym wieczorem w cerkwiach odbywa się „Powieczeria”, czyli nabożeństwo połączone ze śpiewem pieśni z Pisma Świętego. W centralnej części kościoła na stoliku o nazwie „tetrapod” ustawiona jest ikona i krzyż. Obok, w specjalnym naczyniu znajduje się pięć małych chlebków, wino, pszenica i oliwa, które na zakończenie nabożeństwa są błogosławione.

W pierwszy dzień Świąt na zakończenie Eucharystii kapłan czyni na czołach wiernych znak krzyża poświęconym olejem. Następnie podzielone chlebki polewa się oliwą i rozdaje każdemu uczestnikowi Liturgii.

„Wyraża to jedność wspólnoty parafialnej, która spotyka się razem na świętowaniu” – mówi o. Piotr Kuszka OSBM, proboszcz parafii pw. Zaśnięcia Bogurodzicy w Warszawie.

W drugim dniu obchodzona jest uroczystość Świętej Bogurodzicy i świętego Józefa, nazywana uroczystością Świętej Rodziny, a w trzecim św. Szczepana)pierwszego męczennika i diakona. Zazwyczaj pierwszy dzień świętowany jest w gronie najbliższej rodziny, a dwa kolejne to czas spotkań i odwiedzin kolędowych.

Przez cały świąteczny czas, który trwa do 12 lutego, wierni kościołów wschodnich witają się słowami „Chrystos sia rażdajet” („Bóg się rodzi”), na które odpowiadają „Sławimo Joho” („Chwalmy Go”).

Kościół greckokatolicki liczy obecnie ok. 50 tys. wiernych w dwóch diecezjach: archidiecezji przemysko-warszawskiej, którą kieruje abp Jan Martyniak i diecezji wrocławsko-gdańskiej pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka.
Abp Jan Martyniak będzie przewodniczył nabożeństwu w Wigilię o godz. 22.00 w archikatedrze greckokatolickiej w Przemyślu. W Boże Narodzenie będzie przewodniczył Boskiej Liturgii (Eucharystii) w Komańczy o 10.00, drugiego dnia Świąt w archikatedrze o 9.00, a 9 stycznia w przemyskim klasztorze Ojców Bazylianów o 10.00. Retransmisję z Komańczy 7 stycznia przeprowadzi TVP1.
Bp Włodzimierz Juszczak w Wigilię będzie przewodniczył Powieczerii w katedrze wrocławskiej o 21.00, a w kolejnych dniach: 7 stycznia o 10.00 we Wrocławiu, 8 stycznia o 10.00 w Legnicy, a 9 stycznia o 9.00 w Zamienicach.