Apel o renty dla wdów po górnikach

Część wdów została pozbawiona prawa do renty rodzinnej ze względu na zbyt niski wiek. Na Śląsku, według związkowców, takich kobiet jest około 60, w całej Polsce - blisko 100.

W poniedziałek pismo w sprawie przywrócenia rent wszystkim wdowom zostało przesłane do Rzecznika Praw Obywatelskich - poinformował podczas konferencji prasowej szef Sierpnia 80 Bogusław Ziętek. W konferencji wzięły udział cztery kobiety, które w marcu 2010 r. utworzyły Stowarzyszenie Wdów Górniczych (SWG).

"Oczekujemy od RPO zajęcia stanowiska w tej sprawie i konkretnych inicjatyw. Nie interesuje nas sytuacja, w której RPO pismo przekaże do innych adresatów i umyje ręce, ale (...) zechce tą sprawą się zająć" - oświadczył podczas konferencji szef Sierpnia 80.

W myśl przepisów ustawy o emeryturach i rentach, które weszły w życie na początku 1999 r., rentę ma prawo otrzymać wdowa po górników, jeśli osiągnie odpowiedni wiek. Wcześniej dostawały ją wszystkie wdowy po górnikach. Kobiety, które zostały pozbawione świadczeń, walczą o ponowną nowelizację przepisów, jak dotąd - bezskutecznie.

Jak przekonywał Ziętek, część rodzin, które straciły w kopalniach mężów i ojców, pozostają dziś bez jakichkolwiek środków do życia. Niektóre otrzymują przyznane przez premiera renty specjalne w wysokości ok. 1300 zł brutto miesięcznie.

W opinii Ziętka wszystkim górniczym rodzinom pozbawionym świadczeń rząd powinien tymczasowo przyznać renty specjalne, a docelowo - wszystkie wdowy powinny otrzymywać renty po tragicznie zmarłych małżonkach.

Szefowa SWG Ewa Nowak mówiła, że kiedy jej mąż zginął pięć lat temu w kopalni Bielszowice, miała 43 lata. Mimo średniego wykształcenia technicznego i kilku ukończonych kursów nie jest w stanie znaleźć pracy. Nawet gdyby ją dostała, nie jest w stanie wypracować godnej emerytury - argumentuje. Kiedy jej córka skończy studia, wypłacana jej renta także zostanie odebrana. "Na życie pozostanie 1300 zł brutto miesięcznie" - mówiła.

"Nie chcemy jałmużny, ale to, co nasi mężowie wypracowali, bo gdyby żyli, należałaby im się emerytura. Chcemy tego, co oni wypracowali, a my - będąc z nimi w związku małżeńskim - też na to pracowałyśmy, siedząc w domu i wychowując nasze dzieci" - oświadczyła Nowak.

"Nasi mężowie podpisywali taką samą umowę o pracę. Dlaczego jednym osobom zmienia się przepisy, a drugim nie? (...) Prosimy tylko o sprawiedliwość, przeszłyśmy wszystkie taką samą tragedię" - podkreśliła inna wdowa Elżbieta Nowak. Prosiła, by rząd przychylił się do projektu zmiany ustawy.

Ziętek zarzucał urzędnikom bezczynności i arogancję, przytaczał na konferencji wypowiedzi premiera Donalda Tuska, który obiecywał, że z rodzin poszkodowanych górników nikt nie zostanie sam.

"Deklaracje, które były składane przy okazji kolejnych tragicznych wypadków na Śląsku, w górnictwie (...) nie zostały dotrzymane" - powiedział szef Sierpnia 80. Ziętek liczy, że stanowisko w sprawie rent przyjmą wszystkie organizacje związkowe, a zmianę w przepisach poprą także pracodawcy.

Od 1999 roku renta rodzinna przysługuje wdowom, które w chwili śmierci męża skończyły 50 lat lub były niezdolne do pracy, albo wychowują dziecko (do 18. roku życia). Prawo do renty mają także te wdowy, które 50 lat skończą w czasie pięciu lat od śmierci lub od osiągnięcia pełnoletniości przez dzieci. Spośród tysiąca wdów po górnikach, którzy zginęli przy pracy, prawa do renty rodzinnej nie ma w woj. śląskim około 60 kobiet.

Biuro RPO, jak poinformowano PAP, odniesie się do pisma we wtorek.