Odtwórca roli prymasa Wyszyńskiego o tym, dlaczego prymas jest tak trudny do odegrania

W niedzielę 6 listopada w krakowskim kinie Kijów odbył się przedpremierowy pokaz filmu „Prorok” o kard. Stefanie Wyszyńskim. Gościem wydarzenia był odtwórca głównej roli Sławomir Grzymkowski.

Aktor powiedział, że propozycję zagrania kard. Stefana Wyszyńskiego przyjął z wielką radością, ale towarzyszyło mu też poczucie odpowiedzialności, ze względu na wielkość postaci nie tylko dla Kościoła w Polsce, ale także dla powojennej historii narodu polskiego. – Były momenty zwątpienia i przerażenia, bo to jest potężny temat do udźwignięcia – mówił.

Film opowiada o 14 latach życia kard. Stefana Wyszyńskiego – od jego wyjazdu z miejsca internowania w Komańczy, a kończy się w latach 70. wydarzeniami grudniowymi w Gdańsku. – To była bardzo trudna praca ze względu na to, że nie mogliśmy znaleźć słabego punktu w kardynale, który zbudowałby pewną dramaturgię tej postaci – sama bezpieka nie mogła znaleźć żadnych dowodów, które mogłyby go skompromitować – podkreślał Sławomir Grzymkowski.

Przeczytaj też: "Prorok". Premiera filmu o kard. Wyszyńskim 11 listopada

Tytuł „Prorok” nawiązuje do kryptonimu akcji tajnych służb, które zajmowały się wyłącznie osobą prymasa – w tym wydziale pracowało ponad sto osób i nie znaleźli nic, co mogłoby go skompromitować. – W pewnym sensie taka postać dla filmu fabularnego nie jest atrakcyjna, bo gdzie tu budować dramaturgię? – mówi odtwórca głównej roli i zwraca uwagę na „aktorski lęk”, który mu towarzyszył, żeby „nie spłaszczyć takiej postaci, ale wydobyć z niej to, co najbardziej wartościowe, czyli takie cechy jak niezwykła inteligencja i mądrość”.

Aktor podkreślił, że film od początku nie miał być fabułą religijną, ale dramatem historycznym z elementami sensacji. – Chodzi o to, żeby tę postać przybliżyć także młodszemu pokoleniu, dlatego trzeba opowiadać nieco innym językiem historię tego wybitnego człowieka. Poza tym on zasługuje na taką formę opowiadania – nie tylko dokumentalną, ale także fabularną. Niezwykle ciekawych wątków w jego życiu jest tyle, że można zrobić jeszcze kilka filmów – dodaje.

Sławomir Grzymkowski zwrócił uwagę, że reżyserowi Michałowi Kondratowi zależało na tym, żeby film był także atrakcyjny wizualnie. Dużo czasu poświęcono postprodukcji. W filmie grało 160 aktorów, 40 kaskaderów i 5 tysięcy statystów. – Współcześnie już rzadko z takim rozmachem produkuje się filmy – zaznaczył.

Pytany o to, czy wielomiesięczne przygotowywanie się do takiej roli zmienia człowieka, Sławomir Grzymkowski powiedział, że takie doświadczenie „utwierdza w osobistych wyborach”. – Mamy tu do czynienia z kimś, kto się nie ugiął, mimo trzech lat internowania. Zaraz po wyjeździe z Komańczy stanął na przeciwko systemu totalitarnego – to była bardzo niebezpieczna gra ze strony prymasa – mówił aktor podkreślając, że kard. Wyszyński nie prowadził z nikim walki, bo wyznawał zasadę, że ludzi należy łączyć, a nie dzielić.

„Prorok” opowiada historię prymasa, przywódcy duchowego i wizjonera, który pertraktuje z władzami komunistycznymi, by wynegocjować więcej praw dla Kościoła i uciemiężonego narodu. Pozorne porozumienie zmienia się w cichą wojnę, walkę o wolność religijną i godność człowieka. Film pokazuje nieugiętego przywódcę, który nie boi się rozmawiać z dążącymi do zniszczenia Kościoła komunistami, a jednocześnie człowieka wiary, który widzi dalej niż jego przeciwnicy.

Wszystkie gabinetowe dialogi prymasa z Gomułką i Cyrankiewiczem oparte są na stenogramach sporządzonych przez SB dzięki zainstalowanym podsłuchom. Rząd wszelkimi metodami próbuje zniszczyć prymasa wraz z jego wiernymi, dążąc do całkowitej ateizacji kraju. W tym celu rozpoczyna akcję o kryptonimie „Prorok”, zrzeszającą setki agentów, którzy będą śledzić każdy krok prymasa. Niezachwiana wiara i konsekwentna postawa duchownego-społecznika-stratega, a także propagowanie przez niego wolności, godności jednostki i miłości stają się prologiem do upadku komunizmu.

W rolach głównych: Sławomir Grzymkowski (kard. Stefan Wyszyński), Adam Ferency (Gomułka) i Marcin Troński (Cyrankiewicz). Film jest debiutem fabularnym Michała Kondrata, którego dotychczasowe dokumenty fabularyzowane zdobyły uznanie widzów na całym świecie. Premiera kinowa zaplanowana jest na 11 listopada.