Chrześcijański Wschód w sztuce

Referaty podczas sympozjum w Katolickim Domu Kultury św. Józefa wygłoszą: o. prof. Jakov Kulic z Papieskiego Instytutu Orientalnego w Rzymie, wykładowca sztuki sakralnej w Akademii Sztuk Pięknych we Lwowie ks. prof. Laszlo Puskas, prezes Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Twórców Sztuki Sakralnej "Ecclezja" ks. dr Zygfryd Kot oraz kustosz sandomierskiego Muzeum Diecezjalnego Urszula Stępień.

Podczas mszy św., w której wezmą udział przedstawiciele Konferencji Episkopatu Polski i Kościołów wschodnich, zostaną udostępnione odrestaurowane części bazyliki, z bizantyńsko-ruskimi freskami. Eucharystii będzie przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce, abp Celestino Migliore, a homilię wygłosi metropolita przemysko-warszawski, abp Jan Martyniuk.

Uroczystości poprzedzi czwartkowa konferencja z udziałem konserwatorów. W piątek w Muzeum Diecezjalnym zostanie otwarta wystawa pamiątek kultury prawosławnej związanych z Sandomierzem. Zaplanowano także koncert Ukraińskiego Narodowego Chóru Miasta Moskwa.

XV-wieczne freski sandomierskiej katedry to unikat na skalę europejską, ukazujący unię sztuki wschodniej z architekturą i liturgią obrządku rzymsko-katolickiego.

Ufundowane przez Władysława Jagiełłę polichromie, wykonane w prezbiterium około 1421 roku przez warsztat ruski mistrza Hayla z Przemyśla, przedstawiają sceny z życia Jezusa Chrystusa i Marii. Największy ukazuje zaśnięcie NMP.

Podczas prowadzonych w prezbiterium od 2008 r. prac konserwatorskich, odkryto wiele nieznanych do tej pory fragmentów malowideł, freski gotyckie oraz fryz heraldyczny złożony z dziewięciu tarcz herbowych z epoki jagiellońskiej.

"Ciesząc się z zakończonych prac w bazylice katedralnej myślę, że właśnie w niej bardziej niż gdzie indziej urzeczywistnia się pragnienie Sługi Bożego Jana Pawła II, aby Kościół oddychał dwoma płucami: Wschodu i Zachodu. To porównanie zaczerpnięte od rosyjskiego filozofa i poety Wiaczesława Iwanowa, stało się dzięki papieżowi inspiracją dla tych, którzy pragną, aby chrześcijanie należący do różnych tradycji zespolili swoje siły w głoszeniu światu Ewangelii, unikając gorszących podziałów" - powiedział ordynariusz diecezji sandomierskiej bp Krzysztof Nitkiewicz.

W pierwszym etapie prac restauracyjnych katedry odnowiono wschodnią część świątyni: prezbiterium z zakrystiami kanonicką i kapłańską, kaplicę Najświętszego Sakramentu z zakrystią mansjonarską oraz kaplicę Matki Bożej.

Prace konserwatorskie przeprowadził Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki z Krakowa.

Sfinansowanie prac było możliwe dzięki dotacjom: 3 mln euro z Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz 1,4 mln zł i z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Środki na renowację pochodziły także z budżetu miasta Sandomierza, parafii katedralnej i diecezji sandomierskiej.