Trzy dokumenty - jeden, na którym widnieje podpis Mikołaja Kopernika, i dwa spisane jego ręką - ze zbiorów Archiwum Archidiecezji Warmińskiej wróciły w poniedziałek po konserwacji do Olsztyna. Wkrótce wszystkie będą prezentowane na wystawie w Berlinie.
Pierwszy z dokumentów, który został poddany renowacji, to tekst tzw. kapitulacji wyborczych spisany 23 kwietnia 1523 roku ręką notariusza publicznego. Jak powiedziała PAP konserwator Dorota Jutrzenka - Supryn z UMK w Toruniu ów dokument regulował stosunki pomiędzy kanonikami warmińskimi (w ich gronie był Kopernik) a nowym ich biskupem Mauriciusem Feberem. Dokument podpisał zarówno Ferber, jak i kanonicy, z których każdy - prócz Kopernika - przed swoimi personaliami dopisał łacińskie "ego" czyli "ja".
"Moim zdaniem brak "ego" przed nazwiskiem Kopernika świadczy o jego skromności" - powiedziała Jutrzenka-Supryn. Ów dokument jest największym z poddanych konserwacji kopernikaliów - ma 60 na 38 cm.
Pozostałe dwa dokumenty poddane renowacji napisał sam Kopernik - pierwszy z nich to list (jeden z zachowanych siedemnastu) do kapituły warmińskiej, w którym Kopernik relacjonował m.in. stan przygotowań do Wielkanocy i donosił, że jest gotowy "na wypadek dnia rybnego i mięsnego". Pochodzi on z 1518 roku. Drugi dokument z 1520 roku to spis dokumentów, jakie Kopernik zastał w olsztyńskim zamku, po ich ewakuacji, z powodu zagrożenia, z Fromborka. Ów inwentarz Kopernik spisał w kolejności alfabetycznej na ośmiu niewielkich (29,4 na 11 cm) stroniczkach.
"Wszystkie trzy dokumenty nie były w złym stanie, wymagały oczyszczenia. Ponieważ przechowywano je złożone, zostały rozłożone i tak już będą przechowywane" - powiedziała konserwator papieru Jutrzenka-Supryn. Dodała, że dokumenty nie były w złym stanie, mimo iż Kopernik pisał atramentem żelazowo-gallusowym, który działa destrukcyjnie na papier.
Renowacja dokumentów kosztowała 2,5 tys. zł i trwała ok. 2 miesiące. Za prace konserwatorskie zapłacił Zamek Królewski w Warszawie, który na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowuje wystawę "Obok" o tysiącletniej historii kontaktów polsko-niemieckich, która od września będzie prezentowana w Berlinie z okazji polskiej prezydencji. Trzy olsztyńskie kopernikalia znajdą się wśród eksponatów na tej wystawie.
"To dla nas ogromny zaszczyt i reklama, bo sądzimy, że cała Europa będzie oglądać tę wystawę" - powiedział dyrektor Archiwum Archidiecezji Warmińskiej ks. Andrzej Kopiczko.
W Archiwum Archidiecezji Warmińskiej jest w sumie 10 jednostek z podpisem Kopernika lub spisanych przez Kopernika, przy czym trzy dokumenty są w tzw. poszytach tj. są wszyte do ksiąg.
Rośnie zagrożenie dla miejscowego ekosystemu i potencjalnie - dla globalnego systemu obiegu węgla.
W lokalach mieszkalnych obowiązek montażu czujek wejdzie w życie 1 stycznia 2030 r. Ale...
- poinformował portal Ukrainska Prawda, powołując się na źródła.