Cerkiewne uroczystości ku czci Ikony Matki Boskiej Supraskiej

Święto Ikony Matki Boskiej Supraskiej przypada rokrocznie 10 sierpnia. Jest - obok Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i święta Ewangelisty Jana Teologa - najważniejszym w supraskim klasztorze.

Głównej liturgii, odprawionej w niedzielę przy ołtarzu polowym, przewodniczył ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub, w asyście m.in. arcybiskupa wrocławskiego i szczecińskiego Jerzego - zwierzchnika prawosławnego ordynariatu WP oraz biskupa łódzkiego i poznańskiego Atanazego.

Część wiernych przybyła do Supraśla w sobotę w pieszych pielgrzymkach i brała udział w wieczornych i nocnych nabożeństwach i modlitwach. Tradycyjnie najliczniejsza była grupa pątników, która przyszła do Supraśla z oddalonego o kilkanaście kilometrów Białegostoku. Pielgrzymkę zorganizowało Bractwo Młodzieży Prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej. W tym roku wzięło w niej udział ponad 600 osób.

Rzeką Supraśl przypłynęło kajakami ponad 30 uczestników pielgrzymki z Gródka. Pierwszy odcinek trasy przeszli pieszo, a drugiego dnia płynęli rzeką. Idea tej pielgrzymki wiąże się z historycznym przekazem o powstaniu klasztoru założonego przez mnichów z Gródka w miejscu, gdzie dopłynął krzyż spławiony przez nich rzeką Supraśl.

Ponad 500-letni klasztor w Supraślu, zwany Ławrą Supraską, jest jednym z najważniejszych cerkiewnych ośrodków życia monastycznego w Polsce. Jego główna świątynia, cerkiew Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, powstała w latach 1503-1510 w stylu gotycko-bizantyjskim.

W czasie II wojny światowej została jednak niemal całkowicie zniszczona; w lipcu 1944 roku wysadziły ją w powietrze, wycofujące się, wojska niemieckie. Pod koniec czerwca 2021 roku, po 37 latach odbudowy i prac wykończeniowych, cerkiew została uroczyście konsekrowana. W 2023 roku wyświęcony został jej ikonostas, który jest rekonstrukcją ikonostasu z XVI w.

Oryginalna Ikona Matki Boskiej Supraskiej pochodziła z 1503 r. i była wierną kopią XI-wiecznej ikony Matki Boskiej Smoleńskiej. Przez stulecia obraz ten wsławił się licznymi cudami. Czcili go zarówno prawosławni, jak i katolicy.

W czasie I wojny światowej ikonę wywieziono do Rosji, dokąd mnisi uciekli przed Niemcami. Tam zaginęła, jej los pozostaje nieznany. Obecna ikona jest kopią wykonaną w XIX w.

Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w Polsce nie ma. Hierarchowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego szacują, że wiernych jest ok. 500 tys. W Narodowym Spisie Powszechnym w 2021 r. przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało (pytanie o wyznanie było dobrowolne, można było odmówić na nie odpowiedzi) niecałe 151,7 tys. osób.