publikacja 09.10.2025 13:27
Literacka Nagroda Nobla trafiła w tym roku do Węgra László Krasznahorkaiego za "wizjonerskie dzieło, które przypomina nam o sile sztuki w samym środku apokaliptycznej grozy". Pisarz znany jest w Polsce jako autor takich powieści, jak "Szatańskie tango", Melancholia sprzeciwu", "Wojna i wojna".
László Krasznahorkai to wielki pisarz z tradycji środkowej Europy, tradycji Franza Kafki i Thomasa Bernharda z ich charakterystycznym poczuciem absurdu i groteski - podkreśla Szwedzka Akademia w uzasadnieniu decyzji.
László Krasznahorkai urodził się 5 stycznia 1954 r. w Gyuli na południu Węgier. Studiował prawo na uniwersytetach w Segedynie oraz Budapeszcie. Ostatecznie zdobył dyplom na wydziale humanistycznym Uniwersytetu Loránda E"tv"sa w ramach specjalności hungarystyczno-nauczycielskiej. Jego pierwsza nowela "Tebenned hittem" ukazała się w 1977 r. na łamach "Mozgó Világ". W latach 1977-1982 pracował jako dokumentalista w Gondolat K"nyvkiadó, od 1982 r. pozostaje pisarzem niezależnym.
Pisarz spotkał się z dużym uznaniem: Susan Sontag nazwała Krasznahorkaiego "mistrzem apokalipsy cytującym Gogola i Melville'a", a W.G. Sebald pisał o nim: "uniwersalność wizji Krasznahorkaiego rozwiewa wszystkie wątpliwości dotyczące współczesnej literatury". W 1993 r. otrzymał nagrodę dla najlepszej książki w Niemczech (Bestenliste-Preis) za "Melancholię sprzeciwu".
Od 1985 r. jego przyjaciel B,la Tarr kręci filmy niemal wyłącznie na podstawie jego książek. W ten sposób powstały "Szatańskie tango" oraz "Harmonie Werckmeistera". Pracowali również razem przy ostatnim filmie Tarra, "Koniu turyńskim", a autor pomagał reżyserowi w każdej istotnej kwestii.
Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, między innymi najważniejszą nagrodę państwową, Nagrodę Kossutha, nagrodę Brcke Berlin, America Award? czy National Book Award w kategorii najlepsze tłumaczenie.
W listopadzie 2010 r. László Krasznahorkai był gościem 2. Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada w Krakowie.
Węgierski pisarz laureatem literackiego Nobla 2025