Kościół na Ukrainie: Ku stabilizacji i pogłębieniu wiary

Jeżeli chodzi o patriarchat kijowski to mamy bardzo dobre relacje. Osobiście biorę udział we wszystkich spotkaniach w Kijowie. Tak się stało, że reprezentuję nasz Kościół na zewnątrz, na wszystkich spotkaniach czy to w ramach Rady Kościołów, czy to z prezydentem, bądź z innymi działaczami różnych ugrupowań politycznych. Bardzo często spotykamy się z patriarchą Filaretem. Jesteśmy właściwie, jeżeli tak można powiedzieć, przyjaciółmi, choć on jest starszy i rangą, i wiekiem, ale pracujemy razem i właściwie prawie nigdy nie mieliśmy sporów. Nieraz zdarzało się, że on miał swoje zdanie, a ja swoje, ale zawsze dochodzimy do jakiegoś wspólnego wniosku. Trzeba podkreślić, że w parafiach, tam gdzie są księża patriarchatu kijowskiego, wszędzie są dobre układy. Przychodzą do nas na nabożeństwa, my, to znaczy nasi księża, idziemy do nich. To tworzy klimat spokoju. Ludzie sobie to bardzo cenią. Natomiast, jeśli chodzi o Cerkiew autokefaliczną, to ona jest bardziej zajęta sobą. Nie ma patriarchy, wciąż istnieją pewne wewnętrzne kontrowersje i za bardzo nie można się udzielać. Jeśli jednak mamy kontakty, to są one spokojne, dobre, tyle, że może słabsze niż z patriarchatem kijowskim. Z kolei Kościół greckokatolicki, po wyjściu z podziemia, też musi znaleźć swoje miejsce pod słońcem. To nie jest takie proste, rozumiemy doskonale, i tam mają swoje problemy, ale staramy się na wszelkie możliwe sposoby pokazać, że jesteśmy jednym Kościołem. Z tym, że te stosunki bywają nieraz różne. Inaczej to wygląda na przykład w województwie lwowskim, w Galicji, gdzie grekokatolicy są większością, zupełnie inaczej na przykład u mnie na Wołyniu, gdzie grekokatolików jest mniej niż rzymskich katolików, a jeszcze inaczej w centralnej czy wschodniej Ukrainie. W każdym razie staramy się ze wszystkich sił pokazać, że jednak ten Kościół jest jeden, a może przemawiać dwoma obrządkami. Wiadomo, że w historii różnie bywało, bo i między braćmi, i w rodzinie też różnie bywa, ale staramy się ze wszystkich sił pokazać, że Kościół ten jest jeden. Nie tylko dlatego, że o to tak bardzo prosił Jan Paweł II, szczególnie gdy był we Lwowie. Benedykt XVI też prosił, żebyśmy byli jednym Kościołem, i nie tylko byli, ale żebyśmy pokazali tę jedność. I ja myślę, że w końcu końca tak będzie, że świat będzie chwalił Pana Boga jednym sercem i jednymi ustami. Radio Watykańskie: Ukraina przeżywała w ostatnim okresie różne napięcia społeczne, polityczne i zapewne na relacje między Kościołami nakładają się te różne opcje. Czy te sytuacje społeczne, napięcia polityczne wpływają na życie Kościoła? Bp M. Trofimiak: Z tym jest taka dziwna sprawa. Właśnie mimo tych wszystkich wahań politycznych, których amplituda jest nieraz bardzo wielka, mamy tu pewną jednomyślność, jedno zdanie, jakąś jedną linię. Na Ukrainie istnieje Ogólnoukraińska Rada Kościołów i Organizacji Religijnych, która zrzesza główne wyznania chrześcijańskie oraz żydów i muzułmanów. Co ciekawe, praktycznie prawie zawsze dochodzimy do konsensusu. Ostatnio w tych radach i wydawaniu dokumentów nie biorą udziału prawosławni Patriarchatu Moskiewskiego, ale oni sami jakoś się tak oddzielili. Natomiast pozostali, mimo istniejących różnic, wciąż się zjeżdżają: Cerkwie prawosławne różnych odłamów, Kościoły katolickie różnych obrządków, Kościoły protestanckie, takie jak baptyści, zielonoświątkowcy, adwentyści, luteranie niemieccy i ukraińscy, Kościół reformowany z Zakarpacia, osobno muzułmanie z Ukrainy i z Krymu, a także rabin, który jest zawsze. Podpisywaliśmy wiele odezw odnośnie do sytuacji politycznej. Oczywiście nie stoimy po żadnej stronie, tylko prosimy o rozwagę, o umiar, a teraz przed wyborami też była taka odezwa podpisana. Jedynie prosiliśmy, żeby ludzie brali udział w wyborach, żeby głosowali według swego sumienia na tych, których uważają za godnych. To ciekawe, że tu dochodzimy do konsensusu i wydaje się, że ta sytuacja polityczna raczej nas łączy.