Myśląc o chrześcijaństwie jutra

Przyczyn tego zjawiska prelegent upatrywał w kilku faktach, m.in. w bogatej spuściźnie historycznej, pontyfikacie Jana Pawła II, a także w pluralizmie polskiego Kościoła. "W naszym Kościele jest miejsce dla ludzi związanych z Tygodnikiem Powszechnym i dla środowiska Radia Maryja - to wielka zaleta" - mówił red. Przeciszewski. Zaznaczył przy tym, że dzięki temu Kościół w Polsce potrafi mówić do wszystkich ludzi - zarówno do inteligencji katolickiej, jaki i do ludzi prostych, niewykształconych czy zmarginalizowanych. Za kolejny wielki pozytyw dziennikarz uznał wzorcowy model stosunków państwo-Kościół, który może być przykładem dla innych krajów Europy. Sekularyzacja nie musi być procesem skrajnie negatywnym - uznał prof. Jan Grossfeld z UKSW. Swoje wystąpienie poświęcił ukazaniu pozytywnych stron tego procesów sekularyzacyjnych w Europie XX i początku XXI wieku, nazywając je metaforycznie "zimą" Kościoła. Prelegent zaznaczył, że radość wiary, na którą zwraca uwagę temat płockiego sympozjum, zakłada jakiś kontrapunkt, którym jest smutek. Jak odnieść do Kościoła metaforę wiosny nastającej po zimie? Przebiegający w Europie proces sekularyzacyjny pokazał, że religijność, która istniała, była oparta na kruchych podstawach - zaznaczył Grossfeld. - Znamienny jest zwłaszcza przebiegający gwałtownie proces sekularyzacji Irlandii, stawianej dotychczas obok Polski jako przykład bastionu katolicyzmu w Europie. Zdaniem prelegenta nie należy się na tę rzeczywistość obrażać, lecz trzeba pytać o jej sens i wyciągać wnioski. Procesy sekularyzacyjne należy zatem według niego widzieć jako obumieranie zakorzenionej w mentalności pogańskiej naturalnej religijności, opartej na kruchych podstawach. Z tej "zimy" może wyrosnąć "wiosna", czyli zmartwychwstanie wiary, opartej na biblijnych, judaistyczno-chrześcijańskich podstawach. "Misja Kościoła polega na tym, żeby pomóc człowiekowi przechodzić od religijności, która nie zbawia, do wiary" - mówił Grosfeld, dodając, że po Soborze Watykańskim II Kościół podkreślił inny wymiar swojej misji, zmierzający w kierunku świadectwa, bowiem współczesnym ludziom nie wystarczy naturalna religijność, ale potrzebują dowodu w postaci fizycznie istniejącego drugiego człowieka, że Bóg jest. Polska i Europa - konieczna wymiana doświadczeń Wątek relacji między chrześcijaństwem w Polsce a chrześcijaństwem europejskim podjęli m.in. Marcin Przeciszewski i Zbigniew Nosowski. Według prezesa KAI nadzieją dla chrześcijaństwa mogą być także kraje Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie - poza Czechami i terenem dawnego NRD - odnotowuje się wzrost liczby osób wierzących i praktykujących. Mimo ogólnie negatywnego obrazu chrześcijaństwa na Zachodzie Europy, wynikającego z załamania tradycyjnej religijności ludowej, red. Przeciszewski także tam próbował znaleźć pozytywy. Przywołał w tym miejscu przykład Kościoła we Francji, który - jak zaznaczył - jest niesłychanie żywotny siłą ruchów religijnych. -W ostatnim Wielkim Tygodniu we Francji ochrzciło się 2,5 tys. osób dorosłych, a kolejne 9 tys. przygotowuje się do tego sakramentu - mówił. Z kolei w Kościele niemieckim za pozytyw uznał umiejętność przenikania i zmiany struktur społecznych przez tamtejszych katolików. Wskazując na przyszłość Kościoła w Europie dziennikarz stwierdził, że "ospały religijnie Zachód potrzebuje wigoru, charakteryzującego chrześcijańskie środowiska Europy środkowowschodniej". Kościół w naszym regionie winien zdaniem prelegenta czerpać z modelu współpracy duchownych i świeckich wypracowanego na Zachodzie Europy.