Areopag: Czy ekumenizm ma przyszłość?

Czy Deklaracja Dominus Jesus była dramatem ekumenizmu? Komentarz prof. Karskiego był dużo spokojniejszy niż pytanie prowadzącego. Pierwsza część deklaracji to wspaniała chrystologia – mówił. Natomiast część druga - eklezjologiczna - osób znających dokumenty Soboru Watykańskiego II nie zaskoczyła. W Deklaracji napisane jest dokładnie to samo, co w dokumentach soborowych, nie wykonano ani jednego kroku w żadną stronę. Problemem było to, że Kościół katolicki w Europie zachodniej z praktyką poszedł dużo dalej, niż pozwalała doktryna. Do tego sprawa stała się newsem medialnym, który rozpoczął debatę. Pytani członkowie Kościołów protestanckich zostali niejako zmuszeni do skrytykowania dokumentu – mówił prof. Karski - bo oczywiście jako protestanci oczekujemy, że Kościoły katolicki i prawosławny nas uznają. Jednak krytykując dobrze wiedzieli, jakie zasady w Kościele katolickim obowiązują i nie czuli się zaskoczeni. Czy Deklaracja próbowała słowami (używając pojęcia wspólnota w miejsce słowa Kościół) zmienić rzeczywistość? Czy przejawiła się w niej tendencja katolików do pouczania innych, kim są i kim mają się czuć? W odpowiedzi na to pytanie o. Marek Blaza przypomniał, że Deklaracja była dokumentem skierowanym do członków Kościoła katolickiego, więc nie ma mowy o pouczaniu w niej innych wyznań. Zauważył też, że pojęcie „wspólnoty kościelne” nie jest nowością i pochodzi z dokumentów Soboru Watykańskiego II. Spokojnie o Deklaracji mówił także Łukasz Nazarko. Reakcję prawosławia ujął krótkimi słowami: „Aha, oni nie do końca nas uznają. Ale my ich w końcu też nie do końca uznajemy”. Może jest potrzebne jasne określenie, jak się postrzegamy, by dialog był szczerszy i bardziej konstruktywny – podsumował. Czym jest prozelityzm i jak się ma do misji? Prozelityzm definiuje się go jako sytuację, gdy członkowie jednego związku wyznaniowego werbują wśród członków innej wspólnoty. Zdaniem prof. Karskiego granica między prozelityzmem a misją jest bardzo cienka. Trzeba jednak powiedzieć, że człowiek jest wolny, także w zakresie wyboru i zmiany swojej przynależności konfesyjnej. Jeżeli robi to z własnej woli, to jego sprawa. Nie wolno natomiast stwarzać zachęt typu materialnego i innych tym podobnych. O. Marek Blaza poruszył problem oskarżeń wobec Kościoła katolickiego o uprawianie prozelityzmu na terenie Rosji. Z jednej strony – mówił – takie przypadki oczywiście mogą się zdarzyć, z drugiej – terytorium kanoniczne nie jest dogmatem wiary.