Słowacja: Reforma struktur kościelnych

Archidiecezje bratysławska i trnawska powstały przez podział jednej dotychczasowej, która nosiła nazwę bratysławsko-trnawskiej. Archidiecezja trnawska będzie odtąd sufraganią metropolii w Bratysławie. Do tej samej prowincji kościelnej wchodzić też będzie nowa diecezja w Żylinie. Znajduje się ona na północy Słowacji, w pobliżu granicy polskiej. W jej skład weszły części terytorium dwóch diecezji: w Bańskiej Bystrzycy i w Nitrze. Metropolitą Bratysławy został dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji bratysławsko-trnawskiej Stanislav Zvolenský. Ma on 49 lat. Urodził się 19 listopada 1958 r. w Trnawie. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1982. Po upadku komunizmu odbył studia zagraniczne – najpierw na wydziale teologicznym w Innsbrucku, a następnie na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, gdzie uzyskał doktorat z prawa kanonicznego. Po powrocie do kraju wykładał je w Bratysławie na Rzymskokatolickim Wydziale Teologicznym świętych Cyryla i Metodego, działającym w ramach państwowego Uniwersytetu im. Jana Amosa Komeńskiego. 2 maja 2004 r. ks. Zvolenský otrzymał sakrę biskupią. Dotychczasowego metropolitę bratysławsko-trnawskiego Jána Sokola Benedykt XVI mianował arcybiskupem Trnawy, będącej odtąd sufraganią Bratysławy. 9 października 2008 r. skończy on 75. rok życia. Jest księdzem od 1957 r. W 1988 r. otrzymał sakrę biskupią jako administrator apostolski ówczesnej archidiecezji w Trnawie, a w rok później został tam metropolitą. 31 marca 1995 r. tamtejsza metropolia zmieniła nazwę na bratysławsko-trnawską. Pierwszym ordynariuszem diecezji żylińskiej Papież mianował dotychczasowego biskupa pomocniczego Bańskiej Bystrzycy Tomáša Galisa. Urodził się on 22 grudnia 1950 r. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1976 r. Od 1990 r. był wikariuszem generalnym wspomnianej diecezji i równocześnie rektorem seminarium diecezjalnego. Uzyskał licencjat z teologii na PAT w Krakowie, a doktorat na wydziale teologicznym Uniwersytetu im. Jana Amosa Komeńskiego w Bratysławie. Biskupem pomocniczym został w 1999 r. Decyzji Benedykta XVI w sprawie nowej organizacji terytorialnej Kościoła rzymskokatolickiego na Słowacji towarzyszyły ogromne emocje zwłaszcza wśród duchowieństwa i zainteresowanie nie tylko mediów, ale i wszystkich wierzących w tym kraju. Samo wydarzenie było przygotowywane przez słowacki episkopat w porozumieniu z Watykanem od roku 2002, było zatem oczekiwane. Napięcie dotyczyło konkretów zmian i części księży, którzy znaleźli się w nowych diecezjach. Zmiany terytorialne, zdaniem episkopatu, były podyktowane przede wszystkim znacznym wzrostem liczby wierzących w ostatnim trzydziestoleciu i potrzebą dostosowania duszpasterstwa do zmieniających się warunków. Przykładem jest stolica państwa, Bratysława – od dzisiaj nowa metropolia kościelna z siedzibą biskupa. Trzeba też przypomnieć, że dotąd istniała tutaj „stara”, jak mówiono na konferencji prasowej, organizacja kościelna, w części od czasów św. Metodego, a zasadniczo nie zmieniana od 240 lat. Nie bez znaczenia jest też fakt, że słowacki naród żyje dopiero od 15 lat w suwerennym państwie, co umożliwiły dwa wydarzenia: upadek reżimu komunistycznego i pokojowy rozpad czechosłowackiej federacji. Kościół na Słowacji przyjmuje więc decyzję Stolicy Świętej nie tylko z wdzięcznością, jako potrzebną i historyczną, ale również jako potwierdzenie i umocnienie narodowego i państwowego status quo. Dodajmy, że reforma łacińskiej organizacji kościelnej na Słowacji nastąpiła krótko po utworzeniu 30 stycznia 2008 r. metropolii greckokatolickiej z siedzibą w Preszowie. Natomiast obrządek łaciński ma tam dwie metropolie. W roku 1977 została utworzona metropolia trnawska, z której wywodzi się obecna bratysławska, a w 1995 powstała druga z nich – w Koszycach.