O. Gumpel: Pius XII wykorzystywał wszelkie możliwości dla obrony Żydów

Jeden z najwybitniejszych znawców najnowszej historii Kościoła udzielił wywiadu dziennikowi „L’Avvenire” na marginesie kongresu zorganizowanego w Rzymie przez fundację „Pave the Way”. Niemiecki jezuita jest relatorem generalnym w sprawie beatyfikacyjnej Piusa XII. W wypowiedzi dla gazety włoskiego episkopatu wyraził ubolewanie ignorancją historyczną szeregu osób, które powielają „czarną legendę” Piusa XII. „Często jakiś idiota staje przed kamerą, nie ma pojęcia o sprawie, a ludzie mu wierzą. Natomiast my, historycy dokonujemy szczegółowych badań i pisząc precyzyjnie ważymy każde słowo – tyle, że nie dociera ono do wiadomości publicznej” – ubolewa o. Gumpel. Zaznacza, że dokumenty spoczywające w archiwum watykańskim nie zawierają żadnych sensacji, które upoważniałyby do zmiany opinii na temat zasług Stolicy Apostolskiej dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Dotychczas opublikowano 12 tomów akt z tego okresu – i nie spotkały się one z dużym zainteresowaniem – zauważa niemiecki jezuita. Podzielona jest również wspólnota żydowska. Podczas rzymskiego kongresu prezentowany jest szereg świadectw Żydów, w których zawarte jest uznanie dla wkładu Piusa XII, choć wiemy, że nadal wielu przedstawicieli tego narodu nadal negatywnie ocenia tego Papieża. Są wśród Żydów ludzie o poglądach liberalnych, lewicowych oraz wierzący ortodoksi. Ci ostatni często proszą o audiencję u Ojca Świętego i dążą do kontynuowania dialogu. O. Gumpel podkreśla, że dla ustalenia prawdy historycznej obok dokumentów pisanych ogromne znaczenie mają zeznania świadków. Pomimo, że często obciążone są błędami odnośnie szczegółów zawierają zasadniczą prawdę. Tym bardziej, że w okresie dyktatury nie można było wydawać poleceń na piśmie. „Możemy sobie wyobrazić co by się stało, gdyby Niemcy przechwycili dokument, w którym Papież nakazywał otwarcie bram klasztorów wszystkim prześladowanym, w tym Żydom”- argumentuje o. Gumpel. Cytuje świadectwa dyplomatów, którzy podczas II wojny światowej przebywali w Watykanie – ambasadora Wielkiej Brytanii czy Finlandii, którzy nie byli katolikami. Dyplomata brytyjski, anglikanin d’Arcy Osborne w jednym z listów prywatnych napisał, że nigdy nie spotkał osoby równie świętej jak Pius XII. Hitler nie tolerował jakichkolwiek oskarżeń publicznych i mścił się. Trzeba też pamiętać, że w Paktach Laterańskich zawarta była klauzula zobowiązująca Stolicę Apostolską do zachowania w przypadku konfliktów międzynarodowych absolutnej neutralności – przypomina niemiecki jezuita.