Rada Społeczna przy Arcybiskupie Poznańskim o mediach

„Dziennikarzom nie można zabronić prezentowania własnych poglądów, ale społeczna rola, jaką odgrywają oraz uczciwość wobec odbiorców uzasadniają postulat, aby swoich przekonań światopoglądowych lub politycznych nie maskowali twierdzeniami o własnej neutralności w tym zakresie” – czytamy w wydanym przez Radę w poniedziałek w Poznaniu oświadczeniu. Jej członkowie przyznają, że „wprawdzie możliwe jest obiektywne informowanie o samych faktach, lecz jest mało prawdopodobne, aby na komentarze lub opinie o ważnych sprawach dotyczących aksjologii, czy polityki, nie miały wpływu poglądy ich autorów”. Oświadczenie zastrzega, iż „ujawnienie przez dziennikarza prawdy o swoich przekonaniach nie może być wymuszone prawem, ale powinno wynikać z uczciwości wobec czytelników (słuchaczy, telewidzów), którzy dzięki takiej wiedzy mogliby łatwiej sami ocenić wartość przekazu”. Członkowie Rady Społecznej zwrócili również uwagę, że „dążenie do prawdy wymaga, aby nie ograniczać się do przedstawiania jej fragmentów (tak zwanych półprawd)”, gdyż – jak podkreślili – „jest to najczęstsza, a zarazem najbardziej niebezpieczna metoda fałszowania prawdy”. „Wyjęte z kontekstu prawdziwe zdania, niepełne, choć prawdziwe dane statystyczne, uogólniające wnioski wyciągane z prawdziwych, ale fragmentarycznych zdarzeń historycznych, przedstawianie argumentacji tylko jednej ze stron konfliktu i temu podobne sposoby opisu rzeczywistości – świadomie lub nieświadomie wypaczają prawdę” – głosi oświadczenie. „Demaskowanie tej metody dezinformacji jest znacznie trudniejsze od odkrycia całkowitego fałszu. Jej obrońcy mogą bowiem powoływać się na prawdę pomimo, że zawarta jest tylko w przedstawianych fragmentach całości” – stwierdziła Rada Społeczna. Przypominając, iż „prawda powinna służyć dobru człowieka”, autorzy dokumentu zauważyli zarazem, że „nie sprzyja temu celowi pokazywanie prawdy tylko po to, aby szokować odbiorcę opisem lub obrazami zła”. „Może to wprawdzie dawać komercyjne korzyści nadawcom, ale równocześnie wpływać demoralizująco na odbiorców, znieczulać ich na zło lub nawet uczyć szkodliwych zachowań” – ostrzega oświadczenie. Rada Społeczna zwróciła uwagę, iż skuteczność „oczekiwań kierowanych pod adresem środków społecznego przekazu zależy nie tylko od właściwych regulacji prawnych, lecz przede wszystkim od kompetencji i postawy etycznej dziennikarzy”. „Dlatego etyce dziennikarskiej powinno poświęcać się co najmniej tak dużą uwagę, jak dyskusjom na temat regulacji prawnych z tego zakresu” – postulują członkowie Rady. W powołanej sześć lat temu przez abp. Gądeckiego Radzie Społecznej zasiada kilkunastu poznańskich naukowców, prawników i lekarzy. Zajmują oni stanowiska w najważniejszych kwestiach społecznych. Przewodniczącym Rady jest profesor Bohdan Gruchman. Rada wydała do tej pory oświadczenia dotyczące m.in. sprawy wejścia Polski do Unii Europejskiej, problemów osób niepełnosprawnych, edukacji, kwestii bezrobocia, a także etyki życia publicznego, obrony życia nienarodzonych i eutanazji, zapłodnienia in vitro oraz kary śmierci i zagrożeń związanych z Internetem.