Kraków: Obchody 612. rocznicy powstania Papieskiej Akademii Teologicznej

W uroczystej Eucharystii w katedrze wawelskiej uczestniczył także kard. Stanisław Dziwisz, wielki kanclerz PAT. Homilię wygłosił ks. prof. Janusz Mastalski, dziekan Wydziału Nauk Społecznych. Przypomniał w niej dzieje powstania Wydziału Teologicznego w Krakowie. Na prośbę królowej Jadwigi i jej małżonka Władysława Jagiełły ówczesny papież Bonifacy IX, 11 stycznia 1397 r. wydał bullę "Eximiae devotionis affectus", erygującą Wydział Teologii w Krakowie. Wtedy uniwersytet krakowski w pełni zaistniał na mapie uniwersytetów europejskich. W ciągu wieku XV osiągnął poziom największych i najznakomitszych uniwersytetów ówczesnej Europy. Obecnie PAT jest spadkobierczynią Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ks. Mastalski podkreślił, że katolicka uczelnia wyższa w obecnych czasach musi stawić czoła problemom społecznym, "bowiem współczesny świat boryka się z wieloma, aksjologicznie niejednoznacznymi zjawiskami". Wymienił wśród nich m.in. zjawisko globalizacji z jej pozytywnymi i negatywnymi cechami, coraz większy pluralizm kulturowy, narastający terroryzm i agresję, a także mediatyzację życia i ekologiczne zagrożenia świata. Do zjawisk tych zaliczył także ducha postmodernizmu "z charakterystycznym dla niego relatywizmem i skrajnym indywidualizmem oraz wzrastający konsumpcjonizm i uzależnienie od gadżetów cywilizacyjnych". Ponadto - zdaniem kaznodziei - XXI wiek niesie ze sobą duże zagrożenia dla tożsamości uczelni wyższych, w tym także uniwersytetów. Przejawem owego kryzysu jest coraz większy wpływ ekonomii na jakość kształcenia. "Poważnym problemem jest także rozdzielanie pracy badawczej i dydaktycznej. Podstawą awansu akademickiego i środowiskowego prestiżu są głównie wyniki prowadzonych badań, jak również umiejętność pozyskiwania na nie środków finansowych spoza uczelni" - dodał ks. Mastalski. Zwiększa się ponadto odsetek studentów, którzy chcą jedynie mieć dowód zdobycia wyższego wykształcenia w postaci dyplomu uczelni wyższej, natomiast zmniejsza się liczba studentów, którzy chcą być wykształceni. "Żyjemy także w dobie psychobójstwa, a tzw. «duchowość globalna» odarta jest z sacrum" - uznał ks. Mastalski. Nawiązując do czytań ewangelicznych, kaznodzieja wymienił podstawowe cele i zadania szkoły wyższej. Jest nią przede wszystkim służba wartościom, które są coraz częściej spychane na margines życia społecznego. Najważniejszą z nich jest sam człowiek jako osoba, stąd też zadaniem szkoły wyższej jest troska o świat ludzkich wartości i ich obrona. Drugim ważnym celem i zadaniem szkoły wyższej jest służba społeczeństwu. Szkoły wypracowują struktury dialogu, dostarczając jednocześnie społeczeństwu wyników badań i dyskusji, a także rozumowania leżącego u podstaw głębokich przekonań. Trzecim istotnym zadaniem uczelni wyższej jest służba nauce. Ma ona przede wszystkim wymiar posługi myślenia. Szkoła wyższa nie może uczyć bezmyślności i bezrefleksyjności. "To przecież Mistrz z Nazaretu wzywał każdego człowieka do zatrzymania, refleksji nad sobą, światem, powołaniem. Dlatego też, jedną z ważnych kompetencji uzyskanych przez studenta ma być myślenie twórcze, humanistyczne, przepełnione prawdą" - stwierdził ks. Mastalski. "Aby tak się stało, środowisko akademickie nie może bać się prawdy, nawet tej najbardziej niewygodnej. Stąd też obiektywizm i dobro społeczne powinno przyświecać działalności każdej szkoły wyższej" - dodał. Zadaniem uczelni jest także służba kulturze i młodemu człowiekowi. Służba ta jest przestrzenią, w której ma następować zapoznanie się z dziedzictwem kulturowym ludzkości, a także dokonywać pogłębiona formacja ludzka. "Kultura jest przecież przejawem postępu człowieka, który dokonuje się poprzez doskonalenie jego talentów i zdolności, także tych kulturalnych" - argumentował kaznodzieja, który dodał, że nie można zapominać także o służbie uczelni wobec kadry naukowej. "Akademiccy wykładowcy powinni na uczelni odkrywać szansę własnego rozwoju we wszystkich jego wymiarach" - uznał. Jednak najbardziej podstawowym zadaniem uczelni katolickiej - mówił ks. Mastalski - jest służba chrześcijańskiej wizji człowieka i świata. Uczelnia taka jest wspólnotą akademicką, działającą w sposób ściśle naukowy, przyczyniającą się do postępu ludzkiej wiedzy i rozwoju dziedzictwa kulturowego. Dzieje się to poprzez prace badawcze, nauczanie i różnorodne usługi świadczone dla wspólnot lokalnych, krajowych i międzynarodowych, a w swojej misji kieruje się nauczaniem Kościoła. Z okazji rocznicy promocję na stopnie doktorów otrzymało 22 świeckich i duchownych pracowników uczelni, doktorami habilitowanymi zostało 3 pracowników. Ponadto na stanowisko profesora zwyczajnego PAT mianowanych zostało dwóch pracowników, a ks. Janusz Mastalski otrzymał tytuł naukowy profesora nauk teologicznych. Papieska Akademia Teologiczna liczy ok. 3200 studentów, 208 pracowników naukowych i 97 innych pracowników. Na pierwszy rok studiów przyjęto 899 studentów, czyli o 100 więcej niż w poprzednim roku. Rok akademicki 2008/2009 jest 27. w historii PAT i 612. w dziejach Wydziału Teologicznego UJ, którego PAT jest kontynuatorką. Rektorem uczelni jest ks. prof. Jan Maciej Dyduch.