Pielgrzym przygotował się na kontakt z Bogiem, rytualnie się oczyścił, a przez uświęcenie odizolował się od sfery profanum. Dopiero teraz może wkroczyć na „świętą” ziemię, na której znajdują się miejsca związane z hadżdż. Przed rozpoczęciem pielgrzymki jej uczestnicy powinni wypowiedzieć intencję, po arabsku zwaną nija, a mianowicie że dokładnie wypełnią wszystkie rytuały związane z pielgrzymką, a więc spełnią je w przepisanym czasie i w ściśle określonych miejscach.
Siedmiokrotne okrążenie
Podczas pielgrzymki muzułmanie wstępują w stan uświęcenia, obchodzą Al-Kabę, „dom Boży”, w obrzędzie zwanym tawaf, który polega na siedmiokrotnym jej okrążeniu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Drugą, najważniejszą obok tawafu, formą „świętego chodzenia” jest tzw. saj, czyli „procesja-bieg”, jaki odbywa się niedaleko Al-Kaby. Pielgrzymi siedmiokrotnie szybko przechodzą między pagórkami As-Safa i Al-Marwa. Koran wiąże tę (staroarabską) procesję z opowiadaniem o Abrahamie i Hadżar (Hagar).
Abraham miał dwie żony, bezdzietną Sarę i Hadżar, którą poślubił za zgodą Sary, aby dała mu syna. Między kobietami doszło jednak do niesnasek, kiedy narodził się Isma'il (Izmael). Sytuacja stała się w końcu nie do wytrzymania i Abraham wypędził swoją drugą żonę wraz z jej synem na pustynię. Hadżar, rozpaczliwie szukając wody, weszła na wzgórze As-Safa, aby wypatrzyć jakąś przeciągającą obok karawanę. Potem wbiegła na Al-Marwę, po czym wróciła bez rezultatu i znów weszła na As-Safę. Tak uczyniła siedmiokrotnie. Wydarzenie to stało się wzorem muzułmańskiej procesji-biegu, upamiętniającej to wydarzenie.
Szybsze przebycie części tej trasy ma, według niektórych przekazów, symbolizować ucieczkę Abrahama przed szatanem w tej okolicy albo miała świadczyć o zdrowiu muzułmanów demonstrowanym wobec pogańskich mieszkańców Mekki.
Najważniejsze jest „stanie”
Ósmego dnia pielgrzymi zbierają się w Al-Minie i wyruszają na górę Arafat. Noc spędzają w Al-Minie, gdzie odprawiają modlitwy przepisane prawem i gdzie muszą pozostać dziewiątego dnia od południa do zachodu słońca. W momencie, kiedy słońce znajdzie się w zenicie, rozpoczyna się kulminacyjne wydarzenie hadżdżu: Pielgrzymi odprawiają modlitwę rytualną i stoją na równinie Arafat aż do zachodu.
Obrzęd ten, zwany
wukuf, co dosłownie znaczy „stanie” (w obecności Boga), jest najważniejszym elementem całej pielgrzymki. Immam wygłasza kazanie (chutba) i wspomina o pożegnalnym kazaniu, które Prorok Muhammad wygłosił właśnie w tym miejscu podczas swej ostatniej pielgrzymki. Po zachodzie słońca pielgrzymi udają się do Al-Muzdalify, gdzie zatrzymują się do zachodu słońca 10 zu-al-hidżdża. Ten krótki odpoczynek poświęcają m.in. na zebranie kamyków.
Po zachodzie słońca 10 zu al-hidżdża pielgrzymi udają się z powrotem do Al-Miny, gdzie przybywają po wschodzie słońca. Tu odbywa się symboliczne kamienowanie Szatana. Pielgrzymi rzucają przez trzy kolejne dni po siedem kamyczków na trzy kamienne słupy.
W Al-Minie obchodzi się Święto Ofiar, podczas którego każdy pielgrzym, jeśli go na to stać, składa w ofierze jagnię lub kozę. W końcu pielgrzymi ponownie udają się do Mekki, gdzie znowu siedmiokrotnie okrążają Al-Kabę. Powtarza się również saj między As-Safą i Al-Marwą. W końcu następuje ostatnie okrążenie Al-Kaby. Cześć oddawaną Czarnemu Kamieniowi często uzasadnia się wypowiedzią drugiego kalifa, Umara: „Wiem, że jesteś tylko kamieniem, który nie może czynić dobra ani zła. Gdybym nie widział, jak Prorok cię całuje, nigdy bym tego sam nie uczynił”.
(za „Święta wielkich religii. Kalendarz międzyreligijny)