Pierwsza od 18 lat encyklika społeczna

Podkreślił, że mamy do czynienia z encykliką społeczną, „wpisującą się w tradycję encyklik społecznych, które w czasach nowożytnych datujemy od «Rerum novarum» Leona XIII”. Ostatnią do tej pory była „Centesimus annus” Jana Pawła II sprzed 18 lat.

- Blisko 20 lat dzieli nas zatem od ostatniego wielkiego dokumentu nauki społecznej - zauważył włoski kardynał.

Na postawione przez siebie pytanie, co uzasadnia ukazanie się nowej encykliki z tej dziedziny, przewodniczący Papieskiej Rady stwierdził, że nauka społeczna Kościoła zmienia się wraz ze zmianami występującymi w świecie. - Kiedy spojrzymy wstecz i przyjrzymy się tym 20 latom, jakie dzielą nas od „Centesimus annus”, zobaczymy, że w społeczeństwie ludzkim nastąpiły ogromne zmiany. Ideologie polityczne, które cechowały epokę poprzedzającą rok 1989 utraciły jak się wydaje swój wigor, zastąpione zostały jednak przez nową ideologię techniczną. W ciągu tego dwudziestolecia z możliwościami techniki, aby wpływać na tożsamość osoby zaczął iść w parze redukcjonizm poznawczych zdolności rozumu, czemu od dłuższego czasu poświęca swe nauczanie Benedykt XVI - tłumaczył hierarcha.

Wskazał, że „o ile w dawnym świecie przeciwstawnych sobie bloków politycznych technika podporządkowana była politycznej ideologii, obecnie, kiedy bloków już nie ma i zmieniła się nie do poznania panorama geopolityczna, technika usiłuje się wyzwolić z wszelkiej służebności. Ideologia techniki dąży do karmienia tej swojej samowoli kulturą relatywizmu, podsycając ją ze swej strony. Samowolna techniki jest jednym z największych problemów dzisiejszego świata, co w sposób oczywisty ukazuje «Caritas in veritate»” - mówił kard. Martino.

Jego zdaniem drugim elementem odróżniającym naszą epokę od tej sprzed 20 lat, jest umocnienie się globalizacji, trzecim – zmiany jakie zaszły w religiach, które „w następstwie kresu przeciwstawnych bloków politycznych powróciły na światową scenę publiczną”. Czwarty element to - zdaniem kardynała - katastrofalna sytuacja gospodarcza niektórych krajów, z którą związane są problemy energetyczne, nowego kolonializmu i wyzysku.

Przewodniczący Papieskiej Rady zaprzeczył, jakoby głównym tematem encykliki był aktualny kryzys gospodarczy i finansowy. Papież podjął oczywiście ten temat, ale „nie w sensie technicznym, lecz dokonując jego oceny w świetle zasad refleksji i kryteriów społecznej nauki Kościoła i w ramach bardziej generalnej wizji gospodarki, jej celów oraz odpowiedzialności jej podmiotów”. Na koniec kardynał zwrócił uwagę, że w tytule encykliki znajdujemy dwa terminy fundamentalne dla nauczania Benedykta XVI, miłość i prawdę, „stanowiące samą istotę chrześcijańskiego objawienia”.