Komisja Europejska o decyzji Polski ws. ellaOne

Ustawą z dnia 25 maja br. przywrócono w Polsce kontrolę lekarską nad sprzedażą preparatu ellaOne. Wbrew upowszechnianym przez lewicowe środowiska opiniom, decyzja Komisji Europejskiej ze stycznia 2015 r. – zezwalająca na obrót środkiem bez recepty - nie oznaczała obowiązku eliminacji kontroli lekarskiej nad przyjmowaniem środka ellaOne. 

W połowie lipca br. lewicowi europosłowie zwrócili się do Komisji Europejskiej z pytaniem pisemnym w sprawie legalności ograniczenia dostępności antykoncepcji awaryjnej w Polsce. Terry Reintke, Malin Bjork i Maria Arena, feministki działające na rzecz upowszechniania środków antykoncepcyjnych, wczesnoporonnych oraz na rzecz upowszechnienia aborcji w całej Europie, poddały w wątpliwość legalność decyzji polskiego Parlamentu, skutkującej przywróceniem kontroli lekarskiej nad obrotem preparatem ellaOne.

W zapytaniu przywołano badanie, które wskazuje, że dziewczęta poniżej 18 roku życia stanowiły niewielką grupę wśród nabywców preparatu ellaOne, zaś najczęściej kupowany był on przez kobiety w przedziale 25-30 lat (45%). W ten sposób próbowano poważyć argument polskiego Ministra Zdrowia o nadużywaniu pigułki przez nastolatki. 

W opublikowanej w dniu 28 sierpnia br. odpowiedzi, Komisja Europejska potwierdziła zgodność z prawem europejskim decyzji polskiego Parlamentu. Komisja, dokładnie w ten sam sposób, jak Instytut Ordo Iuris we wcześniej opublikowanej analizie, wyjaśniła, że w świetle art. 4 ust. 4 dyrektywy 2001/83/WE, Państwa Członkowskie mogą dowolnie ograniczyć obrót produktami antykoncepcyjnymi i wczesnoporonnymi na swoim terytorium, a nawet zakazać go. Decyzja Komisji Europejskiej ze stycznia 2015 r., nie miała wpływu na obowiązywanie wspomnianego przepisu dyrektywy. 

Ponadto, zgodnie z art. 13 ust. 1 rozporządzenia (WE) 726/2004, Państwo Członkowskie może również powołać się na odstępstwo w odniesieniu do produktów, które zostały zatwierdzone przez Komisję na podstawie opinii naukowej Europejskiej Agencji Leków.

Odpowiedź Komisji nie tylko wskazuje podstawę prawną dla możliwości przywrócenia wymogu recepty dla preparatu ellaOne, ale w jasny sposób dowodzi bezprzedmiotowości zarzutów stawianych przez środowiska feministyczne w toczącej się w Polsce debacie publicznej na temat tzw. antykoncepcji awaryjnej – powiedziała dr Joanna Banasiuk, wiceprezes Ordo Iuris. 

Przypomnijmy, że ochrona zdrowia niepełnoletnich dziewcząt to tylko jedna z wielu przyczyn, dla których konieczne było przywrócenie kontroli lekarskiej nad sprzedażą tego środka. Wprowadzenie majowej ustawy ułatwia również stosowanie się do zaleceń samego producenta tego preparatu. Umożliwia dokonanie profesjonalnej oceny zdrowia kobiety; pozwala wykluczyć ciążę oraz obecność czynników ryzyka powikłań zdrowotnych oraz innych możliwych negatywnych skutków zastosowania środka ellaOne przez konkretną pacjentkę.

Komisja podkreśliła również, że po uchwaleniu ustawy z maja br., Polska, czyniąc zadość wymaganiom formalnym, powiadomiła Komisję Europejską o skorzystaniu z zasady wyrażonej w art. 4 ust. 4 dyrektywy 2001/83.