Dzieci - ofiary przestępstw

Fundacja Dzieci Niczyje zwraca uwagę szczególnie na sytuację dzieci pokrzywdzonych przestępstwami z użyciem przemocy lub przestępstwami seksualnymi. Przypomina, że w latach 2007-2009 ofiarami przestępstw przeciwko wolności seksualnej padło prawie 25 tys. małoletnich, zaś w samym 2008 r. ofiarami przemocy w rodzinie stało się ponad 47 tys. osób poniżej 18. roku życia (dane Komendy Głównej Policji).

Z okazji Ogólnopolskiego Dnia Ofiar Przestępstw Fundacja Dzieci Niczyje wystosowała list do minister zdrowia Ewy Kopacz, minister edukacji Katarzyny Hall, minister pracy i polityki społecznej Jolanty Fedak, ministra sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego, ministra spraw wewnętrznych i administracji Jerzego Millera oraz rzecznika praw dziecka Marka Michalaka. Zwraca w nim uwagę m.in. na brak procedur reagowania na przemoc wobec dzieci oraz diagnozowania tej przemocy przez profesjonalistów.

FDN podkreśla, że współpracujący z nią na co dzień pracownicy instytucji oświatowych i placówek opiekuńczych przyznają, iż często nie wiedzą, jak rozpoznać symptomy krzywdzenia oraz do jakich organów i w jakim trybie zgłosić ten problem. Fundacja postuluje wprowadzenie w instytucjach edukacyjnych i opiekuńczych wewnętrznych procedur reagowania na przemoc wobec dzieci, określających szczegółowo tryb postępowania oraz osoby odpowiedzialne za podejmowanie interwencji.

W liście zwraca się także uwagę na fakt, że przesłuchania dzieci, które stały się ofiarami przestępstw, nadal odbywają się w warunkach sprzyjających wtórnej traumatyzacji. Mimo znacznej poprawy warunków przesłuchiwania dzieci w ostatnich latach, małoletni pokrzywdzeni nadal nie są objęci dostateczną ochroną.

FDN chciałaby objęcia ochroną w postaci jednokrotnego przesłuchania z udziałem psychologa poza salą sądową wszystkich małoletnich pokrzywdzonych, tj. małoletnich poniżej 18 roku życia (zarówno w przypadku, gdy sprawcą jest osoba dorosła, jak i sprawca nieletni), wprowadzenia szkoleń z zakresu przesłuchania małoletniego świadka do planu nauczania aplikacji prawniczych oraz planu szkoleń obowiązkowych dla asesorów prokuratury, prokuratorów i sędziów wydziałów karnych.

Fundacja podkreśla również, że brak jest odpowiedniej współpracy między organami ścigania a służbą zdrowia w zakresie pomocy małoletnim pokrzywdzonym przestępstwami seksualnymi.

Małoletni, którzy stali się ofiarami przestępstw seksualnych, nie mają kompleksowej opieki medycznej, w tym - ginekologicznej, poradnictwa antykoncepcyjnego, działań w zakresie przeciwdziałania chorobom przenoszonym drogą płciową (w tym HIV), pomocy psychologicznej. Materiał dowodowy często nie jest w sposób odpowiedni zbierany i zabezpieczany, co zmniejsza szanse na powodzenie postępowania karnego przeciwko sprawcy przestępstwa. Brak jest także jednoznacznego podziału obowiązków i zasad współpracy między służbą zdrowia a organami ścigania.

FDN wnosi o wprowadzenie wewnętrznych procedur określających postępowanie w przypadku małoletnich ofiar przestępstw seksualnych, w tym karty badania małoletniego, wobec którego istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa, stworzonych we współdziałaniu resortu zdrowia oraz spraw wewnętrznych i administracji.

Kolejną kwestią podnoszoną w liście fundacji jest wysoki jest stopień wiktymizacji wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. Według najnowszych badań prowadzonych przez FDN, w ciągu ostatniego roku co drugiemu wychowankowi w wieku 15-18 lat ukradziono jego własność, co trzeci doświadczył przemocy fizycznej ze strony osoby dorosłej, a co dziesiąty padł ofiarą gwałtu. Nierozwiązany pozostaje problem agresji i przemocy rówieśniczej w placówkach.

Dlatego fundacja apeluje o przyspieszenie prac nad projektem ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, przygotowanym prze Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

W poniedziałek 22 lutego obchodzony jest Dzień Ofiar Przestępstw. W tym dniu poczyna się także organizowany co roku Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw, który potrwa do 28 lutego. Inicjatywa ma na celu zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby i prawa osób pokrzywdzonych przestępstwami.