Segregacja językowa w szkołach niezgodna z prawem

Sprawa Orsus dotyczyła 14 dzieci uczęszczających do państwowych szkół podstawowych w trzech różnych wsiach chorwackich. Dzieci zostały umieszczone w klasach składających się wyłącznie z Romów z powodu rzekomych trudności językowych. Osoby wnoszące powództwo twierdziły, że faktycznie umieszczenie ich w klasach tylko dla Romów wynikło z jawnej dyskryminacji ze względu na przynależność etniczną. Polityka szkoły została poparta przez przeciwników Romów stanowiących większość lokalnej społeczności.

Sprawa prowadzona przez Europejskie Centrum Praw Romów (ERRC - European Roma Rights Centre), Komitet Helsiński w Chorwacji oraz lokalnego adwokata, Lovorka Kusan, trafiła do Trybunału Europejskiego w 2004 roku. Po ogłoszeniu negatywnego wyroku w 2008 roku, złożono apelację do Izby Wyższej.

"Decyzja Izby Wyższej ma ogromne znaczenie dla osób wnoszących powództwo oraz innych romskich dzieci w Chorwacji, jako że uznaje, iż padły one ofiarą bezprawnej dyskryminacji - powiedziała pani Kusan. - Teraz powstrzymanie tych nielegalnych praktyk oraz zaoferowanie środków zaradczych dotkniętych dyskryminacją romskim dzieciom leży w gestii rządu".

Sąd przyznał wnioskodawcom po 4 500 EUR w ramach zadośćuczynienia oraz łączną sumę 10 000 EUR z tytułu kosztów i wydatków.

"Dzisiejszy wyrok uzupełnia prawodawstwo Trybunału Europejskiego, dotyczące wspólnego obszaru segregacji doświadczanej przez romskie dzieci w systemach edukacji w całej Europie - powiedział dyrektor zarządzający ERRC, Robert Kushen. - Rządy krajowe muszą teraz podjąć czynne działania zmierzające do eliminacji wszelkich form segregacji w szkolnictwie i faktycznie zintegrować swoje systemy edukacji".

Decyzja Wyższej Izby opiera się na przełomowych wyrokach w sprawach D.H. i inni przeciwko Republice Czeskiej oraz Sampanis przeciwko Grecji, które uznały za bezprawną segregację uczniów romskich, którzy kierowani byli do specjalnych szkół dla dzieci upośledzonych umysłowo lub byli separowani od reszty dzieci w szkołach powszechnych ze względu na przynależność etniczną.

"Orsus wyraźnie daje do zrozumienia, że trudności językowe nie mogą być pretekstem do segregacji rasowej - stwierdził członek zarządu ERRC oraz dyrektor wykonawczy Inicjatywy na rzecz Otwartego Społeczeństwa (Open Society Justice Initiative), James A. Goldston, który był jednym z obrońców sprawy. - Segregacja nadal jest zbyt powszechnym zjawiskiem w Europie i czas najwyższy, by położyć kres tej haniebnej praktyce".

Pozytywny wyrok wydany przez Wyższą Izbę stanowi duży postęp, jeśli chodzi o zwiększenie ogólnych praw Romów oraz prawa Romów i innych zmarginalizowanych grup do edukacji na wysokim poziomie oraz na równi z innymi.

Europejskie Centrum Praw Romów (http://www.errc.org/English_index.php) jest międzynarodową organizacją prawną interesu publicznego, angażującą się w szereg działań zmierzających do zwalczenia rasizmu wymierzonego przeciwko Romom oraz łamaniu praw człowieka w przypadku Romów. Zakres jej działań obejmuje strategiczne postępowania sporne, międzynarodową adwokaturę, badania, opracowanie strategii działań oraz szkolenie romskich aktywistów.