Dziś święto Świętych Archaniołów

W tradycji chrześcijańskiej Michał to pierwszy i najważniejszy spośród aniołów. Hebrajskie imię Mika'el znaczy „Któż jak Bóg”. Według tradycji, kiedy Lucyfer zbuntował się przeciwko Bogu i do buntu namówił część aniołów, Archanioł Michał wystąpił z okrzykiem „Któż jak Bóg” i wypowiedział wojnę szatanom. Podczas zeszłorocznej Mszy św. w Domu św. Marty papież Franciszek podkreślał rolę św. Michała w walce z demonem. – Diabeł jest naszym wrogiem – tłumaczył papież. – Jest uciążliwy, bruździ w naszym życiu: wciąż usiłuje zwodzić, tak jak zwiódł naszą matkę Ewę, używając przekonujących argumentów: „Zjedz owoc, dobrze ci zrobi, dzięki niemu poznasz wiele rzeczy”.

Następnie „kiedy już upadliśmy, (szatan) oskarża nas przed Bogiem: «To grzesznik, jest mój!»”. – Michał toczy z nim walkę, Pan go poprosił, aby wydał mu wojnę: za nas, którzy jesteśmy w drodze, w tej naszej wędrówce ku niebu Michał pomaga nam walczyć z nim, nie dać się zwieść temu złemu duchowi, który nas wprowadza w błąd swoimi pokusami – mówił Ojciec Święty.
W Piśmie świętym pięć razy jest mowa o Michale. W księdze Daniela jest nazwany „jednym z przedniejszych książąt nieba” (Dn 13, 21) oraz „obrońcą ludu izraelskiego” (Dn 12, 1). Św. Jan Apostoł określa go w Apokalipsie jako stojącego na czele duchów niebieskich, walczącego z szatanem (Ap 12, 7). Św. Juda Apostoł podaje, że jemu właśnie zostało zlecone, by strzegł ciała Mojżesza po jego śmierci (Jud 9). Św. Paweł Apostoł również o nim wspomina (1 Tes 4, 16). Jeszcze bardziej znaczenie św. Michała akcentują księgi apokryficzne: Księga Henocha, Apokalipsa Barucha czy Apokalipsa Mojżesza.

Kult św. Michała Archanioła jest w chrześcijaństwie bardzo dawny i żywy. Sięga on wieku II. Symeon Metafrast pisze, że we Frygii, w Małej Azji, św. Michał miał się objawić w Cheretopa i na pamiątkę zostawić cudowne źródło, do którego śpieszyły liczne rzesze pielgrzymów. Podobne sanktuarium było w Chone, w osadzie odległej 4 km od Kolosów, które nosiło nazwę „Michelion”. W Konstantynopolu kult św. Michała był tak żywy, że posiadał on tam już w VI w. aż 10 poświęconych sobie kościołów, a w IX w. kościołów i klasztorów pod jego wezwaniem było tam już 15. Sozomenos i Nicefor wspominają, że nad Bosforem istniało sanktuarium św. Michała, założone przez cesarza Konstantyna (w. IV). W samym zaś Konstantynopolu w V w. istniał obraz św. Michała, czczony jako cudowny w jednym z klasztorów pod jego imieniem. Liczni pielgrzymi zabierali ze sobą cząstkę oliwy z lampy płonącej przed tym obrazem, gdyż według ich opinii miała ona własności lecznicze. W Etiopii każdy 12. dzień miesiąca był poświęcony św. Michałowi. We włoskim Gargano znajduje się grota uchodząca za jedyne na świecie miejsce objawień Archanioła Michała.
W Polsce powstały dwa zgromadzenia zakonne pod wezwaniem św. Michała: męskie (michalitów) i żeńskie (michalitek), założone przez bł. Bronisława Markiewicza.
Św. Michał Archanioł jest patronem Cesarstwa Rzymskiego, Papui Nowei Gwinei, Anglii, Austrii, Francji, Hiszpanii, Niemiec, Węgier i Małopolski; diecezji łomżyńskiej; Amsterdamu, Łańcuta, Sanoka i Mszany Dolnej; ponadto także mierniczych, radiologów, rytowników, szermierzy, szlifierzy, złotników, żołnierzy. Przyzywany jest także jako opiekun dobrej śmierci.
W ikonografii św. Michał Archanioł przedstawiany jest w tunice i paliuszu, w szacie władcy, jako wojownik w zbroi. Często pokazywany jest w momencie, kiedy pokonuje szatana.
Gabriel po raz pierwszy pojawia się pod tym imieniem w Księdze Daniela (Dn 8, 15-26; 9, 21-27), któremu wyjaśnia znaczenie wizji proroczych. Imię „Gabriel” znaczy „mąż Boży” albo „wojownik Boży”. W tradycji chrześcijańskiej (Łk 1, 11-20. 26-31) przynosi Dobrą Nowinę. Ukazuje się Zachariaszowi zapowiadając mu narodziny syna Jana Chrzciciela. Zwiastuje także Maryi, że zostanie Matką Syna Bożego.

Gabriel przynosi „dobre wiadomości i dobrą nowinę o zbawieniu” – przypominał u św. Marty Franciszek. Również on „jest z nami i pomaga nam w drodze”. Zwłaszcza kiedy, a zdarza się to „często, my przy tak wielu niedobrych wiadomościach czy tak licznych wiadomościach bez treści zapominamy o dobrej nowinie, tej z Ewangelii Bożej, o zbawieniu, że Jezus przyszedł do nas, przyniósł nam Boże zbawienie”. I to właśnie „Gabriel przypomina nam o tym, dlatego dziś prosimy Gabriela, aby zawsze zwiastował nam dobrą nowinę”. Gabrielu, prosił w modlitwie Franciszek, „przypominaj nam dobrą nowinę o Bogu, o tym, co Bóg uczynił”.
Niemal wszystkie obrządki w Kościele uroczystość św. Gabriela mają w swojej liturgii tuż przed lub tuż po uroczystości Zwiastowania. Tak było również w liturgii rzymskiej do roku 1969; czczono go wówczas 24 marca, w przeddzień uroczystości Zwiastowania. Na Zachodzie osobne święto św. Gabriela przyjęło się dopiero w wieku X. Papież Benedykt XV w 1921 r. rozszerzył je z lokalnego na ogólnokościelne. Pius XII 1 kwietnia 1951 r. ogłosił św. Gabriela patronem telegrafu, telefonu, radia i telewizji. Św. Gabriel jest ponadto czczony jako patron dyplomatów, filatelistów, posłańców i pocztowców. W 1705 roku św. Ludwik Grignion de Montfort założył rodzinę zakonną pod nazwą Braci św. Gabriela. Zajmują się oni głównie opieką nad głuchymi i niewidomymi.
W ikonografii św. Gabriel Archanioł występuje niekiedy jako młodzieniec, przeważnie uskrzydlony i z nimbem.
Rafał przedstawił się w Księdze Tobiasza jako jeden z „siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (Tb 12, 15). Występuje w niej pod postacią ludzką, przybiera pospolite imię Azariasz i ofiarowuje młodemu Tobiaszowi wędrującemu z Niniwy do Rega w Medii swoje towarzystwo i opiekę. Pokonuje demona Asmodeusza, który atakował żonę Tobiasza, Sarę zabijając mężczyzn, którzy się do niej zbliżali. Archanioł uzdrawia też niewidomego ojca Tobiasza. Hebrajskie imię Rafael oznacza „Bóg uleczył”. – Michał broni nas, Gabriel daje nam dobrą nowinę, a Rafał bierze nas za rękę i idzie z nami – tłumaczył papież. – Pomaga nam w tak wielu sprawach, które wydarzają się po drodze.

Rafała „powinniśmy prosić: proszę, abyśmy nie ulegli pokusie uczynienia błędnego kroku, zmylenia drogi; prowadź nas dobrą drogą, dobrą ścieżką. Ty jesteś towarzyszem drogi, tak jak byłeś towarzyszem drogi Tobiasza”.

W VII w. istniał już w Wenecji kościół ku czci św. Rafała. W tym samym wieku miasto Kordoba w Hiszpanii ogłosiło go swoim patronem. Św. Rafał Archanioł ukazuje dobroć Opatrzności. Pobożność ludowa widzi w nim prawzór Anioła Stróża. Jest czczony jako patron aptekarzy, chorych, lekarzy, emigrantów, pielgrzymów, podróżujących, uciekinierów, wędrowców i żeglarzy.
W ikonografii św. Rafał Archanioł przedstawiany jest jako młodzieniec bez zarostu w typowym stroju anioła - tunice i chlamidzie. Jego atrybutami są: krzyż, laska pielgrzyma, niekiedy ryba i naczynie. W ujęciu bizantyjskim ukazywany jest z berłem i globem.

Do ostatniej reformy kalendarza kościelnego (z 14 lutego 1969 r.) istniały trzy odrębne święta: św. Michała czczono 29 września, św. Gabriela - 24 marca, a św. Rafała - 24 października. Obecnie wszyscy trzej archaniołowie są czczeni wspólnie.

(brewiarz.pl, opoka.org)