Szczyt NATO - jeden z najważniejszych w historii

"Wierzę, że to będzie jeden z najważniejszych szczytów NATO. Symboliczne, że odbywa się w Portugalii, bo państwo to zawsze było mostem ponad Atlantykiem" - powiedział w piątek sekretarz generalny NATO Andres Fogh Rasmussen na spotkaniu z młodymi liderami.

Głównym zadaniem szczytu, z udziałem prezydenta Bronisława Komorowskiego, jest przyjęcie nowej koncepcji strategicznej Sojuszu na najbliższe 10 lat. Niewykluczone, że nastąpi to już w piątek wieczorem. W sobotę, drugiego dnia szczytu, w 10 lat od rozpoczęcia amerykańskiej operacji w Afganistanie NATO przyjmie harmonogram stopniowego przekazywania od początku 2011 r. do końca 2014 odpowiedzialności za bezpieczeństwo kraju afgańskiemu wojsku i policji.

Ponadto w drugim dniu szczytu odbędzie się Rada NATO-Rosja z udziałem prezydenta Dmitrija Miedwiediewa. Zdaniem Rasmussena, będzie to "świeży start w relacjach NATO z Rosją". "Naszą wizją jest strategiczne partnerstwo między NATO a Rosją. Wzmocnione stosunki poprawią środowisko bezpieczeństwa w całej przestrzeni euroatlantyckiej. To szczególnie ważne dla wschodnich członków NATO" - powiedział sekretarz generalny.

11-stronicowa nowa koncepcja strategiczna potwierdza, ku zadowoleniu Polski, że obrona terytorialna i solidarność sojuszników na wypadek ataku są podstawowym zadaniem NATO. Z drugiej strony podkreśla, że NATO musi odpowiadać na wyzwania XXI wieku i być zdolne do reagowania na nowe zagrożenia, jak terroryzm, rakiety dalekiego zasięgu, wojna cybernetyczna czy zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego.

Projekt strategii zapowiada rozwój natowskiej obrony przeciwrakietowej. Oczekuje się, że przywódcy uzgodnią w Lizbonie przeznaczenie 200 mln euro w ciągu 10 lat na połączenie swych istniejących systemów obrony przeciwrakietowej oraz pocisków przechwytujących rakiety i radarów, które Waszyngton planuje rozmieścić w Europie. Ale do realizacji projektu jest jeszcze daleka droga.

Sekretarz generalny chce zaprosić do współpracy w obronie przeciwrakietowej Rosję. Nie oczekuje się jednak, by Miedwiediew już na szczycie odpowiedział na zaproszenie. W projekcie deklaracji jest mowa o "wspólnej analizie", jak taka współpraca natowsko-rosyjska miałaby wyglądać.

W dwudniowym szczycie NATO udział wezmą przywódcy 60 krajów i organizacji. Wraz z dziennikarzami na terenie nowoczesnej dzielnicy oddalonej o 8 km od centrum Lizbony, gdzie w 1988 roku odbyła się światowa wystawa EXPO, przez dwa dni przebywać będzie ok. 5 tys. ludzi.

Nad bezpieczeństwem uczestników w całym mieście czuwa ok. 7 tys. funkcjonariuszy policji i sił bezpieczeństwa. Poza strefą bezpieczeństwa wokół miejsca obrad szczególną uwagą otaczają siedziby wielkich zachodnich firm, głównie amerykańskich, a także banki i ambasady.