Włosi kierujcie się wiarą

Benedykt XVI w słowach skierowanych na ręce prezydenta Włoch, Giorgio Napolitano przypomniał, że proces politycznego zjednoczenia Włoch w XIX wieku stanowił naturalny rezultat rozwoju tożsamości narodowej, który rozpoczął się znacznie wcześniej – już w średniowieczu. Przypomniał, że do jej budowania fundamentalny wkład wniosło chrześcijaństwo, poprzez dzieło Kościoła, jego instytucji edukacyjnych i charytatywnych, a także niezwykle bogatą działalność artystyczną.

Papież zauważył, iż na kształtowanie się włoskiej tożsamości istotny wpływ mieli również święci, nie tylko przez szczególną realizację ewangelicznego orędzia, ale także pod względem kulturowym a nawet politycznym. W tym kontekście wymienił patronów kraju – św. Franciszka z Asyżu, który wpłynął na kształtowanie się języka włoskiego i św. Katarzynę Sieneńską, która, pomimo iż była osobą niewykształconą oddziałała na kształtowanie się włoskiej myśli politycznej i prawnej. Papież zauważył, że ten wkład Kościoła i ludzi wierzących był kontynuowany w epoce nowożytnej i czasach współczesnych. „Właśnie dlatego, polityczne zjednoczenie Włoch, do którego doszło w drugiej połowie XIX wieku mogło mieć miejsce nie jako sztuczna konstrukcja polityczna zróżnicowanych tożsamości, ale jako naturalny rezultat polityczny od dawna istniejącej mocnej i ugruntowanej tożsamości narodowej” – stwierdził papież.

Ojciec Święty przypomniał, że ze złożonych względów historycznych, kulturowych i politycznych Risorgimento – jak określa się zjednoczenie Włoch – miało charakter antykościelny, antykatolicki a nawet antyreligijny. Mimo to w utworzenie jednolitego tworu politycznego zaangażowani byli także katolicy. Benedykt XVI wskazał m. in. na przykład św. Jana Bosco, który pisząc podręczniki historii dla członków swego Towarzystwa posługiwał się formułą: „obywatele względem państwa, zakonnicy wobec Kościoła”.

Papież zaznaczył, że wśród budowniczych zjednoczonego państwa byli także przedstawiciele świata katolickiego. Proces budowania polityczno-instytucjonalnego państwa, które musiało się zmierzyć z problemem doczesnej suwerenności papieży, ale także na zdobytych terytoriach wprowadzało ustawodawstwo zdecydowanie laicystyczne prowadził w sumieniach katolików do przeciwstawienia sobie uczuć obywatelskich z jednej strony, przynależności do Kościoła z drugiej. Jednakże nie było żadnego konfliktu w obrębie społeczeństwa. Okres, w którym katolicy nie uczestniczyli w życiu politycznym sprzyjał podjęciu przez nich odpowiedzialności w dziedzinie wychowania, nauczania, pomocy społecznej, służbie zdrowia, spółdzielczości, ekonomii społecznej, co prowadziło do budowania większej solidarności społecznej.

Ojciec Święty przypomniał też konflikt, jaki powstał po proklamowaniu Rzymu stolicą zjednoczonych Włoch między władzami państwowymi a papiestwem. Mimo to Watykan ufał, że te złożone kwestie uda się rozwiązać w obrębie narodu włoskiego, bez interwencji z zewnątrz. Ich rozwiązanie przyniosły Traktaty Laterańskie z 11 lutego 1929 roku.

Benedykt XVI podkreślił też wkład włoskich katolików w wypracowanie konstytucji republikańskiej z 1947 roku oraz ich udział w życiu politycznym swej ojczyzny. Przykładem szczególnie dramatycznym była ofiara życia zamordowanych przez terrorystów z „Czerwonych Brygad” Aldo Moro (1978) i prof. Vittorio Bacheleta (1980). Przypomniał także wkład Kościoła w życie społeczne kraju.

Ojciec Święty wyraził wdzięczność narodowi włoskiemu za jego pomoc dla Stolicy Apostolskiej, umożliwiając wypełnianie posługi duchowej w świecie Następcy Piotra, który jest „Biskupem Rzymu i Prymasem Italii”. Podziękował też władzom państwowym za cenną współpracę. „Modlę się, aby naród włoski zawsze kierował się światłem wiary, będącej źródłem nadziei i wytrwałego zaangażowania na rzecz wolności, sprawiedliwości i pokoju” – stwierdził w swym przesłaniu do prezydenta Włoch Benedykt XVI.

Papieskie orędzie przekazał włoskiemu przywódcy sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Tarcisio Bertone, podczas swej wczoraj wizyty na Kwirynale.