Oświęcim: modlitwa na zakończenie 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau

Modlitwę rozpoczął dźwięk szofaru, tradycyjnego baraniego rogu pasterskiego, który według tradycji żydowskiej wzywa do pokuty. Wyznawcy judaizmu odmówili wysławiającą imię Boże modlitwę „Kadisz” oraz żydowską modlitwę żałobną „El Male Rachamim” (Boże miłosierny), odmawianą w tradycji aszkenazyjskiej podczas pogrzebu i w rocznicę śmierci. Zaintonował ją naczelny rabin Polski Michael Schudrich. Wśród modlących się rabinów był m.in. pochodzący z Piotrkowa Trybunalskiego były naczelny rabin aszkenazyjski Izraela i przewodniczący Rady Instytutu Jad Waszem Meir Lau – ocalały z Holokaustu.

Psalm 42 „Tęsknota za Bogiem i świątynią” wyrecytowali duchowni reprezentujący różne grupy ofiar: przedstawiciele judaizmu, Kościołów chrześcijańskich – katolickiego, prawosławnego, protestanckiego, oraz islamu. Psalm odmówiono w językach polskim, angielskim i starocerkiewnosłowiańskim. Wśród modlących się byli m.in.: nuncjusz apostolski w Polsce abp Antonio Guido Filipazzi, metropolita łódzki kard. Grzegorz Ryś, biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel oraz zwierzchnik diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego bp Adrian Korczago.

Znicze przed wagonem, który był symbolem tegorocznych uroczystości rocznicowych, złożyły m.in. delegacje byłych więźniów KL Auschwitz, którym towarzyszyła młodzież. Następnie znicze ustawili wszyscy szefowie delegacji państwowych, przedstawiciele darczyńców z inicjatywy „Filary Pamięci” oraz opiekunowie Miejsca Pamięci.

Zobacz też:

80. rocznica wyzwolenia Auschwitz

Podczas ceremonii głos zabrało czworo byłych więźniów Auschwitz: Marian Turski – ocalały z Auschwitz i członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, Janina Iwańska – deportowana do obozu w 1944 roku jako 14-latka z powstańczej Warszawy, Tova Friedman – więziona w getcie w Tomaszowie Mazowieckim, obozie pracy w Starachowicach, a potem w KL Auschwitz II-Birkenau, oraz Leon Weintraub – ocalały z getta Litzmannstadt, były więzień Auschwitz i innych obozów.

Głos zabrali przewodniczący Światowego Kongresu Żydów Ronald Lauder oraz dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński.

Gospodarzem spotkania z udziałem 3 tys. osób był prezydent RP Andrzej Duda, który objął honorowy patronat nad obchodami. Podczas uroczystości obecni byli między innymi przedstawiciele polskiego rządu, król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii Karol III, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, premier Francji Emmanuel Macron, kanclerz Niemiec Olaf Scholz. Izrael reprezentował minister edukacji Joaw Kisz. Obecny był także prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Między wystąpieniami zabrzmiały utwory czterech kompozytorów, który byli więźniami Auschwitz: Simona Jamesa z Niemiec, Gideona Kleina z Czech, Józefa Kropińskiego oraz Szymona Laksa. Ich kompozycje wykonał kwartet klarnetowy.

Niemiecki nazistowski obóz zagłady wyzwolili żołnierze 100. Lwowskiej Dywizji Piechoty 60. Armii I Frontu Ukraińskiego.

Ze względu na znaczenie miejsca i wagę symbolu, jakim dla całego świata jest były obóz Auschwitz-Birkenau, Zgromadzenie Ogólne ONZ w listopadzie 2005 r. ustanowiło dzień 27 stycznia – rocznicę wyzwolenia obozu – Międzynarodowym Dniem Pamięci o Holokauście.

Obóz Auschwitz powstał w 1940 r. Kompleks obozowy składał się z trzech części. W 1940 roku powstał obóz Auschwitz I (tzw. Stammlager – obóz macierzysty). Pierwszy transport polskich więźniów politycznych dotarł do Auschwitz 14 czerwca 1940 r. Składał się z 728 mężczyzn z więzienia w Tarnowie. Dwa lata później więźniów osadzano także w Auschwitz II, czyli w Birkenau. Masowe uśmiercanie Żydów rozpoczęto tu już w pierwszych miesiącach 1942 r.

W obozie Auschwitz-Birkenau w latach 1940–1945 hitlerowcy zgładzili co najmniej 1,1 mln osób, głównie Żydów, ale także ok. 75 tys. Polaków oraz tysiące Romów, jeńców sowieckich i przedstawicieli innych narodów.

Wśród więźniów Auschwitz przeważali wyznawcy judaizmu, z których większość – ok. 900 tys. – została zgładzona tuż po przywiezieniu. Wśród pozostałych wyznań najwięcej było katolików. Byli tu także chrześcijanie innych wyznań, Świadkowie Jehowy, muzułmanie oraz buddyści.