Obywatel szympans

Nie byłoby w tym może nic dziwnego, gdyby nie to, że Matthew jest szympansem, a sprawa dotyczy nadania mu praw osoby. Zwierzę wiele w swoim życiu wycierpiało. W 1982 roku zostało nielegalnie przewiezione z Sierra Leone do laboratorium pod Wiedniem, gdzie naukowcy prowadzili na nim badania medyczne. Po odnalezieniu przez celników szympans został przeniesiony do schroniska dla zwierząt. Placówka ma jednak być zamknięta, a szympansowi grozi powrót do laboratorium. Za małpą ujęli się obrońcy praw zwierząt. Paula Stibbe, brytyjska nauczycielka, zwróciła się do sądu z wnioskiem o uznanie jej za prawną opiekunkę zwierzęcia. Wcześniej jednak trzeba uznać szympansa za osobę. „Każdy, kto go pozna, przekona się, że jest on osobą” – stwierdziła Stibbe na łamach „The London Evening Standard”. Austriackie sądy dwóch instancji odrzuciły jednak jej wniosek. Czy słusznie? Prof. Piotr Winczorek, konstytucjonalista, uważa sprawę za niepoważną. – Należy utrzymać rozdział praw ludzi od praw zwierząt – mówi „Rzeczpospolitej”. – Nadanie zwierzęciu statusu osoby pociąga za sobą poważne konsekwencje cywilnoprawne, a nie chcemy chyba zobaczyć małp w roli powodów w procesach sądowych. Sceptyczny wobec inicjatywy austriackich aktywistów jest również Piotr Jaworski z Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami: – Należy raczej wzmocnić egzekwowanie przepisów już istniejących, niż otwierać trudne problemy z zakresu etyki i filozofii prawa. Austriaccy obrońcy szympansa złożyli jednak apelację do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Zgodził się on na wstępne przesłuchanie w tej sprawie i zbadanie, czy szympansom można przyznać status prawny zarezerwowany dotychczas dla ludzi. Kwestię praw osobowych małp poruszyła niedawno także hiszpańska lewica. Pod koniec czerwca jedna z komisji hiszpańskiego parlamentu postulowała nadanie szympansom praw do życia, wolności osobistej i wolności od tortur. Projekt ma poparcie partii rządzącej z premierem Jose Luisem Zapatero na czele.